Jeroen Schoots

Geloof in gezondheid: een gebouw voor kerk en zorg

De kerken lopen leeg. Maar de kerkgemeenschap in de Utrechtse Tolsteeg is daar een uitzondering op. Ze zijn als jonge groeiende kerkgemeenschap op zoek naar een nieuwe positie in de samenleving. Ze willen namelijk meer open staan voor de naaste medemens, en komen vaker bij elkaar dan alleen op zondag en met verschillende activiteiten, zoals samen eten met mensen uit de buurt. Daarbij blijft wel het onderdeel van bezinning en toerusting belangrijk.

Hoe kan door middel van een gebouw de verbinding van de kerkgemeenschap met de naaste en omgeving worden versterkt?

Positie van de kerk
Nu wil het zo zijn dat in de wijk al jaren een plek wordt gezocht voor een gezondheidscentrum. Door de crisis zijn de laatste plannen niet door zijn gegaan. De kerkgemeenschap kan het gezondheidscentrum een plek geven die inspeelt op de huidige veranderingen in de maatschappij waarin zorg minder vanzelfsprekend is. Daardoor kan de gemeenschap een vanzelfsprekende rol spelen in de zorg voor mensen, al zal het een passieve samenwerking zijn. De kerk kan een gebouw worden waar (zoals vroeger) geloof en gezondheid opnieuw dicht bij elkaar komen te liggen en elkaar kunnen versterken.

Deze opgave speelt in op de huidige vraag naar participatie in de zorg. De opgave is extra interessant omdat na een kort onderzoek bleek dat mensen niet direct met een kerk willen worden geconfronteerd wanneer ze naar de dokter gaan.

Verbinding en bemiddeling
De verbinding van de kerk en zorg zit in het het karakter van de gangen. Het gebouw benadrukt de symboliek van onderweg zijn in het leven. De samenvoeging van geloof en gezondheid werpt een nieuw licht op de gezondheidszorg.

De twee sterke gangen, vormgegeven als een kloof in een massa, geven de route karakter, en de bezoeker kan daarmee zijn weg vinden naar het moeilijke gesprek met de dokter, of de feestelijke bijeenkomst van de bruiloft. De kloven bemiddelen tussen wat normaal niet zomaar naast elkaar kan zitten en zorgen voor een zachte overgang.

Er zijn drie hoven die zorgen voor bemiddeling en verbinding tussen de kerk en zorg. Met tussenkomst van hoven wordt natuur naar binnen gehaald, privé ruimte gecreëerd als open plekken voor de bezoeker. Ze wordt gestructureerd door de kloven. Door klassieke benadering van typologieën heeft elk hof zijn eigen karakter.

Alle bezoekers zullen weleens behoefte hebben aan bezinning en daar biedt dit gebouw volop ruimte voor. Dat kan in dit gebouw in verschillende vormen, laagdrempelig, en voor iedereen beschikbaar zonder lid van een kerk te hoeven zijn. Juist als iemand het moeilijk heeft. Daarmee heeft dit gebouw een bijzondere en sterke sociale en maatschappelijke functie.

Afstudeercommissie: Chris Scheen (mentor), Bart Bulter, Dick Pouderoyen. Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Ira Koers, Jan-Richard Kikkert.