Sylvia Hendriks

Vluchthaven

De huidige migratiestroom naar Europa begint substantieel grote vormen aan te nemen. Niet alleen per boot over de Middellandse Zee, maar ook per vliegtuig komen er elk jaar duizenden vluchtelingen naar Nederland. Een groot deel van de vluchtelingen komt via buurlanden over de landgrenzen. Een kleiner deel via de luchthaven Schiphol. Deze toegang door de lucht van buiten Europa is de entree in het Schengengebied.

Nederland hanteert een asielbeleid dat nieuwe vluchtelingen moet afschrikken. Dat wordt al duidelijk tijdens de aanmeldprocedure in detentie op de luchthaven. Als een crimineel verblijft de vluchteling afwachtend in het detentiecentrum, met de bijhorende beperkingen. Een westers land dat zich profileert als humaan en modern kan het zich niet permitteren op een dergelijke manier met mensen in nood om te gaan. Een vluchteling heeft vaak traumatische ervaringen en een lange reis achter de rug, en een sterke behoefte aan veiligheid en rust.

Mijn project 'Vluchthaven' laat zien dat het binnen het bestaande beleid mogelijk is op een humane manier een aanmeldgebouw te maken. Een plek waar veiligheid en privacy wordt gewaarborgd voor een kwetsbare groep mensen, en waar de 2-weekse aanmeldprocedure op een voor alle partijen efficiënte manier doorlopen kan worden.

Aan de grens met Nederland en de rest van de wereld positioneert het gebouw zich op een locatie midden in het Hollandse polderlandschap, ongrijpbaar en op afstand voor zijn directe omgeving. Door een herkenbare architectonische vorm van wonen die refereert aan de omliggende gebouwde context van polderschuren en boerderijen, krijgt het forse programma schaal. Passend in het grid van de Haarlemmermeer tekenen woongroepen, recreatieve ruimtes en kantoren zich af als een lintdorp in de polder. De gevel, bestaand uit eenzelfde materiaal, zal zich met meerdere kleurschakeringen aftekenen of opgaan in de Nederlandse lucht. Door een vlakke afwerking en detaillering behoud het gebouw zijn afstand tot de buitenwereld, terwijl het zich aan de binnenzijde juist voegt naar zijn gebruiker. Hier opent het gebouw zich naar een grote binnentuin door diepe negge, zitbanken en grote ramen. Een doorgaande collectieve ruimte zonder toegangspoorten, hekken of gesloten deuren biedt de gebruiker de mogelijkheid tot ontmoeten. Ieder krijgt een eigen verblijf met uitzicht op de horizon.

De Vluchthaven gaat over grenzen, wachten in onzekerheid, een individu mogen zijn binnen een groter geheel. Als onderdeel van de grenslijn tussen Nederland en de buitengrens van Europa, zet het gebouw een eerste stap in Nederland richting een nieuwe toekomst, maar onthoudt zich nog van enige belofte.

Afstudeercommissie: Marcel van der Lubbe (mentor), Ira Koers, Rob Hootsmans. Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Marnix van der Meer, Laurens Jan ten Kate.