Kim Jespersgaard Baake

Kim Jespersgaard Baake

Kaap (Kollektief Autonoom Anders Proberen)

Project Kaap gaat over een hechte groep vrienden die een collectief vormt en op zoek is naar een alternatieve, eigentijdse woonvorm. De droom van dit collectief is een plek te creëren waar samen gewoond en gewerkt kan worden. Het moet een plek worden met ateliers, werkruimtes en een collectieve ruimte waar mensen van buitenaf welkom zijn. Een democratische 21ste-eeuwse variant van een landgoed moet het worden, waar Kaap als intermediair functioneert en een bijdrage aan haar omgeving en het landschap levert. Er moet een win-win situatie ontstaan waar diverse partijen profijt van kunnen hebben; dat is de ideologie van Kaap.

De zoektocht naar een geschikte locatie voor Kaap vindt plaats binnen een straal van 15 kilometer rondom de stad Utrecht. Op de Utrechtse Heuvelrug liggen tal van verweesde plekken die wachten op herstel en er beter van worden aks deze worden bewoond. Gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft enkele van plekken in bezit, waarvan er twee geschikt lijken. Deze locaties liggen dichtbij elkaar en bevinden zich, geheel toevallig, in de Kaapse Bossen bij Doorn. Helaas zijn deze locaties vervuild en het saneren hiervan is een kostbare opgave. Gelukkig is er een goedkope en duurzame manier: fytoremediatie. Dat is het saneren van grond door middel van planten. Er kunnen op deze locaties twee verschillende technieken van fytoremediatie worden toegepast om de vervuiling op te ruimen. Een techniek voor ondiepe vervuiling (stabiel in de grond) en een techniek voor vervuiling diep in de grond (vluchtig en verspreidt zich).

De uitvoering van deze technieken kost veel tijd en het moet beheerd worden. De rol voor Kaap ligt voor de hand: het realiseren van hun eigen woonwensen en de noodzaak om de vervuiling van de twee locaties aan te pakken. Kaap saneert de grond en vertrekt na 10 jaar wanneer de grond weer schoon is. Er wordt op deze manier een andere invulling aan de plek gegeven en de schone grond is na het vertrek van Kaap meer waard.

Naast de stakeholders Gemeente Utrechtse Heuvelrug en de provincie Utrecht speelt Natuurmonumenten een belangrijke rol in het gebied. Natuurmonumenten ziet als grootgrondbezitter graag open plekken met elkaar verbonden worden om de ecologie te verbeteren. Tussen de twee locaties, in de landgoederen zone Stichtse Lustwarande, liggen nog twee actoren: Villa Hoog Zand en Landgoed De Ruiterberg die vragen om cultuurhistorisch herstel.

Het totaalplan is het verbinden van de twee locaties en een nieuwe identiteit aan de reeds bestaande identiteiten toevoegen. Kaap superpositioneert een nieuw landgoed over het bestaande landgoed De Ruiterberg en de grond van Villa Hoog Zand en Natuurmonumenten. Het concept is een nieuw landgoed in de klassieke set-up, waar gebruik gemaakt wordt van alle cultuurhistorische elementen die van oudsher bij een landgoed horen, maar nu in een nieuwe vorm met een eigentijds ontwerp. Het plan bestaat uit een landschapszone, parkzone en een tuinzone. Op de noordelijke locatie (landschapszone) op de top van de Heuvelrug komt een boomgaard met de ‘civieltechnische’ fytoremediatie voor de diepe vluchtige verontreiniging. Tussen de twee locaties (parkzone) worden peilbuizen geplaatst om de vervuilingsstromen te monitoren. Iedere peilbuis wordt op strategisch wijze in het landschap geplaatst en helpt ook bij het herstellen van landgoed De Ruiterberg en villa Hoog Zand. Rond iedere peilbuis worden namelijk elementen uit het cultuurhistorisch idioom (berceau, slangenmuur, zichtassen, koepels en follies) geplaatst. De zuidelijke locatie (tuinzone) wordt ingevuld met de traditionele fytoremediatie en wordt de woonlocatie van Kaap. Uiteindelijk wordt de grond gesaneerd, landgoederen hersteld, de ecologie gestimuleerd en krijgt dit sleets geraakte deel aan de Stichtse Lustwarande weer zijn allure terug.

Commissieleden: Yttje Feddes (mentor), Pepijn Godefroy, Tjeerd Haccou.Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Paul Achterberg, Mirjam Koevoet.

Terug naar lijst
Delen