De directeur van Paradiso

Interview met Hans Maarten Wikkerink

Er zijn vele wegen die naar Rome leiden, Hans Maarten Wikkerink ( 1981) koos er twee. Na de havo in Aalten eerst de Sociale Academie in Amsterdam, meer een ontsnappingsroute dan een weloverwogen keuze. Daarna kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, om zich meer in theorie te bekwamen. Drie dagen in de week werkte hij als ‘algemeen medewerker’ bij filmtheater Kriterion. Binnen een handomdraai werd hij bestuurslid, belast met grootboekrekeningen en andere penningzaken.

‘Als blaag van twintig mocht ik een onderneming gaan leiden met een omzet van een miljoen. In de tussentijd ging ik kunstgeschiedenis studeren. Toen Kriterion wilde gaan uitbreiden werd ik betrokken bij het plannen maken voor een nieuwe filmzaal. Via de overkoepelende stichting ben ik daarna betrokken geraakt bij de bouw van Studio/K. Ik was oprichter, directie- en bestuurslid en daardoor mandatief opdrachtgever van de architect. Ik zette ook de horeca op. Met een klein projectteam bouwden we een filmtheater, een poppodium, een kunstruimte en een restaurant in de plint. Studio/K is een groot succes geworden.’

Bij aanvang van het project was Hans Maarten al student-af. Voorwaarde echter om bij Kriterion te werken is dat je studeert, vrijwel alle functies binnen het bedrijf zijn door studenten bekleedt. Na Studio/K nam hij afscheid. Hij had zich inmiddels goed in de kijker gespeeld.

‘Langs dezelfde weg kwam ik in contact met Chris Keulemans die een prijsvraag gewonnen had voor de herinrichting van de Tolhuistuin. Ook daar nam ik het bouwmanagement op me en ik had opnieuw een goede dynamiek met de architect. Op een zeker moment ging ik echt meetekenen en sprak ik overal over mee. We kwamen erachter dat er van alles aan het gebouw mankeerde. Er moest veel meer worden gedaan dan was begroot, ook enkele kostbare grootschalige ingrepen. Om het voortbestaan van het project veilig te stellen hebben we de centrale stad moeten aanspreken. Dat is gelukt, maar wel onder voorwaarde dat we enkele functies, waaronder het bouw- en projectmanagement, zouden overdragen. Zo heb ik dus mijn eigen functie weg gelobbyd. 

De architect van de Tolhuistuin (VASD interieur en architectuur) besloot mij in dienst te nemen. Pas op het bureau heb ik bouwtechnisch leren tekenen. Ik had geen technische achtergrond, kon geen ingewikkelde bouwfysische berekeningen maken. Maar bij de bouwbegeleiding van Studio/K en de Tolhuistuin heb ik over vele technische vraagstukken meegedacht. Die ervaring had ik al op zak.’

Academie van Bouwkunst
Op de middelbare school had ik twee carrièrewensen: directeur van Paradiso worden of architect. Met mijn ervaring bij Kriterion, Studio/K en de Tolhuistuin is die eerste wens au fond in vervulling gegaan. Tegelijk heeft het me gemotiveerd alsnog architect te worden, ofschoon ik geen toereikende vooropleiding had. Bij VASD leerde ik tekenen en berekenen en ik ging als assistent-ontwerper aan verschillende opdrachten werken. We hebben ook een haalbaarheidsonderzoek gedaan naar nog een vestiging van Kriterion, ditmaal in Rotterdam.

Ik zat nu echt aan de andere kant van de tafel. Ik begon voorzichtig na te denken over een studie aan de Academie van Bouwkunst en heb ook overwogen eerst een hts-opleiding te gaan doen, maar dat was volstrekt onhaalbaar. Bas van Vlaanderen was toen werkzaam bij VASD, hij heeft mij aangemoedigd om serieus aan een portfolio te gaan werken. Hij was net afgestudeerd, gaf ook les aan de Academie, en gaf me vertrouwen om het te gaan doen. Hij heeft mij als het ware de Academie binnengepraat.’

Van de Sociale Academie en een bachelor kunstgeschiedenis naar de Academie van Bouwkunst is een kronkelige weg. Als ik Hans Maarten vraag waar hij bij aanvang van de voorbereidende cursus het meest tegen opzag, antwoord hij onmiddellijk: ‘Helemaal niets’. ‘Ik zag beslist niet op tegen die voorbereidende cursus. Mijn baas adviseerde me vooral heel goed op te letten. Ook door zelfstudie kon ik nog ontzettend veel over architectuur leren. Het gaat vooral om basiskennis. Op een goed moment zit je wel ´s avonds sommen te maken, maar je weet waar je het voor doet. In de cursus is alles zo gecomprimeerd dat je genoeg basiskennis hebt om de master te gaan volgen. Ik zag het met vertrouwen tegemoet’.

Momenteel rond hij het tweede jaar af van de master Architectuur. Het is heel voorspoedig gegaan. Hans Maarten werkte al bij Studio Linse en het Rotterdamse Powerhouse Company, nu bij Marco van Zal in de Amsterdamse Pijp. Hij sloot het jaar af met het ontwerpproject P2b, een opgave voor een villa met zwembad onder begeleiding van Jarrik Ouburg die onlangs benoemd is tot hoofd van de masteropleiding Architectuur. ‘Ik kreeg mijn eerste “goed”, daar ben ik heel blij mee.’

De directeur van Paradiso die architect wil worden ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. ‘Ik sta te popelen om een eigen bureau te beginnen, met eigen opgaven aan het werk te gaan, vooral veel te ontwerpen en natuurlijk onderzoek te doen. Ik ben iemand die zich graag in een opgave verdiept, leest en onderzoek doet. Dat moet mijn toekomstige bureau ook uitstralen. Bauhaus en OMA van Rem Koolhaas zijn mijn grote voorbeelden. Het bureau zal breed georiënteerd zijn en zich met relevante opgaven bezighouden, ongeveer als Urban-Think Tank van Klumpner en Brillembourg. Het moet echt ergens over gaan. Het is nog ver weg, maar ik denk nu al volop na over mijn afstudeerplan.’