Gerrit Blaauw en Iris Evertse, studenten Docent beeldende kunst en vormgeving, en twee jonge onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) maken samen interactieve palen voor het Amsterdam Light Festival, die zich als mensen gedragen. De lichtobjecten praten met elkaar over wat er zich op social media afspeelt, en reageren op hun omgeving.
Het thema van het Amsterdam Light Festival is dit jaar ‘vriendschap’. De AHK’ers en HvA’ers werkten samen aan een installatie met dit thema binnen het Citizen Data Lab (Amsterdam Creative Industries Network) in samenwerking met ontwerper Björn van den Broek. Samen maakten zij acht ‘Citizens’: interactieve lichtobjecten die zich gedragen als burgers.
Knightrider
De citizens staan vanaf 7 december in groepjes op het Hortusplantsoen bij de Reinwardt Academie. De lichtpalen met witte ledlampjes communiceren over wat er zich op dat moment op social media afspeelt. De lichtkunstwerken praten letterlijk met elkaar: ze maken volzinnen en voeren een gesprek met robotstemmen. De witte ledlichtjes schieten tegelijk omhoog bij het geluid dat ze produceren, zoals de equalizer van een computer. HvA-onderzoeker Joppe Lauriks: ‘Ze gedragen zich een beetje zoals KIT, de auto uit de jaren ’80-serie Knightrider.’
Net mensen
Gerrit Blaauw en Iris Evertse, studenten Docent Beeldende kunst en vormgeving, bedachten het concept in het kader van hun afstudeerstage. Iris vertelt: ‘We wilden iets maken dat verbinding legt, omdat het Amsterdam Light Festival dit jaar het thema vriendschap heeft. Zo kwamen we op het idee van deze Citizens, lichtkunstwerken die in verbinding staan met de sociale media en die zich dus ook als burgers gedragen.’ De lichtpalen zijn zo’n 2.30 tot 2.60 meter lang, en zijn strak vormgegeven. ‘Dat is een bewuste keuze, want daarmee willen we laten zien dat iets dat computergestuurd is, tegelijk heel menselijke trekken kan hebben.’
Discussies met robotstemmen
HvA-onderzoekers Joppe Lauriks en Bastiaan Feenstra, die onlangs afstudeerden aan de opleiding HBO-ICT, maakten het systeemontwerp en het interactieve gedeelte van de Citizens. Joppe legt uit: ‘Via een centrale server verzamelen we discussies die op dat moment op sociale media en andere online bronnen gehouden worden. Dat zijn onder andere internationale fora als Reddit, waar mensen inhoudelijk ingaan op wat er op dat moment in hun leven, de wereld en het nieuws speelt. De server stuurt de internetdiscussies door naar de palen, en elke Citizen krijgt vervolgens de stem van één bepaalde internetgebruiker. De palen praten vervolgens met elkaar met computergestuurde stemmen.’ De Citizens nemen niet alles klakkeloos over van social media: de gesprekken worden eerst via software automatisch gemonitord en gefilterd.
Parkeersensoren
De Citizens reageren ook op wat er in hun omgeving gebeurt. Worden ze een tijdje ongemoeid gelaten, dan sukkelen ze langzaam in slaap. Komt er dan weer een mens dichterbij, dan schrikken ze wakker en beginnen opnieuw te praten. Dit gebeurt door middel van parkeersensoren die in de palen zitten, die meten hoe dichtbij iemand staat. De Citizens staan straks, net als mensen, in groepjes op het Hortusplantsoen rond de Reinwardt Academie. Een groepje kijkt bijvoorbeeld uit over het water, en één citizen staat helemaal alleen. Iris: ‘Zo willen we ook de empathie van omstanders opwekken. Die ene Citizen praat in zichzelf.
Bezoekers kunnen van 10 december t/m 7 januari de looproute van het Amsterdam Light Festival volgen en horen waar de Citizens het over hebben. De Citizens worden daarna verplaatst naar het Student Hotel op de Wibautstraat, waar ze vier jaar blijven staan.
