Tara Steenvoorden
- Opleiding
- Architectuur
- Lichting
- 2012
Met haar afstudeerproject 'Pas-de-deux: een Nationale Balletschool in Amsterdam' heeft Tara Steenvoorden de Archiprix 2013 in de wacht gesleept. Archiprix is een jaarlijkse prijs voor de beste afstudeerprojecten van de Nederlandse ontweropopleidingen.
Nationale Ballet School Amsterdam: Pas-de-deux van hergebruik en nieuwbouw
Van weeshuis tot rechtbank
In de binnenstad van Amsterdam dient zich een stille kans aan: een uitzonderlijk groot gebouw met een rijke maar onzichtbare historische waarde komt vrij voor nieuw gebruik. De wortels van het pand liggen in de 17e eeuw als aan de nieuw aangelegde Prinsengracht een weeshuis verrijst. Twee binnenplaatsen, voor jongens en meisjes gescheiden, een lange bank tegen de voorgevel met een levendig tafereel van minnen en kinderen.
Wanneer in 1825 de rechtbank haar intrek neemt verandert het open en toegankelijke karakter van het gebouw volkomen. Als Paleis van Justitie houdt het gebouw vooral afstand en verstopt het zich achter een statige gesloten gevel en zware beveiliging.
Ontwerp voor de Nationale Balletschool
Na eeuwen van aan- en verbouwingen ontstaat met het aanstaande vertrek van de rechtbank een mogelijkheid om het gebouw nieuw leven in te blazen, waardoor het een nieuwe relatie met de stad kan krijgen. Het gebouw wordt in dit ontwerpplan getransformeerd tot een onderkomen voor jong danstalent, de Nationale Balletschool.
Onderzoek naar de transformaties die het pand heeft doorgemaakt legde een 17e-eeuwse structuur bloot: een grid met vaste maateenheden opgebouwd uit klassieke verhoudingen. Dit is zichtbaar in het rigide ritme van de gevelopeningen en het grondplan. Analyse van de ruimtelijke mogelijkheden die deze structuur biedt, heeft in combinatie met de verwijdering van een aantal historisch niet-relevante en ruimtelijk minder interessante bouwdelen geleid tot een ontwerp voor de Nationale Balletschool.
Een lantaarn in de stad
Alle voorzieningen voor de school zijn in de eerste vier bouwlagen gesitueerd. Op de nieuwe zolder is ruimte gemaakt voor de woonverblijven van de kinderen. Uitgangspunt is niet de voorkeur te geven aan het bestaande of het nieuwe, maar te kijken naar wat in de nieuwe situatie van waarde kan zijn. Een dialoog tussen behoud van het kwalitatieve bestaande en uit behoefte geboren nieuwbouw: een pas-de-deux.
Een proces van evenwichtige stappen, niet gevoed door een nostalgische wens voor conservering of de drang tot sloop, maken een gebouw rijk aan historie en tegelijk klaar voor de toekomst. En de geschiedenis herhaalt zich: in de zeventiende eeuw gebouwd als een huis voor wezen, in de 21e eeuw weer een thuisbasis voor jonge mensen in Amsterdam.
....en wanneer ‘s avonds de binnenplaatsen oplichten en silhouetten dansen langs de gracht, wordt de balletschool een lantaarn in de stad, een levendig tafereel dat je in verwondering stil doet staan.