Lard Joordens

Lard Joordens

Opleiding
Architectuur
Lichting
2013
E-mail
lardjoordens@hotmail.com
Contact
LinkedIn

D’n Heilige Anthonius deen mos ‘t wiete. Heej schreef meej terug, beste vrind wette dat. Soms is ‘t beater iets moeis te verleeze. Beater verleeze dan dat ge ‘t noeit het gehad. - Rowwen Hèze, Heilige Anthonius.

Antonius. Samen Beter.

'Mijn roots liggen in Venlo-Blerick, waar ik van mijn geboorte tot mijn 18e jaar heb gewoond. In het katholieke zuiden is het bijna onvermijdelijk dat je al vroeg in aanraking komt met kerkelijke tradities: de doop, de communie, kerst- en andere missen. Een bezoek aan de kerk was en is voor mij altijd een beleving. Niet vanuit religeuze gronden, maar door de ruimtelijke ervaring: de stilte, de galm door de hoge ruimte, de beleving van licht, de geur van wierook. Kerken hebben iets mysterieus.

Er staat één kerk in Blerick die extra mijn aandacht trekt en nieuwsgierigheid wekt. Dat is de Antoniuskerk, ontworpen door mijn opa Baan Titulaer - die ik nooit heb gekend - in samenwerking met Jozef Fanchamps. Deze kerk werd in 1960 gebouwd als vervanger van de bedevaartskerk die in de oorlog door de Duitsers is opgeblazen. Het gebouw is een typisch voorbeeld van een wederopbouwkerk. Een geometrische zaalkerk van beton, staal, baksteen en glas met een losse toren en een geschakelde dagkerk. De kerk was een toonbeeld voor het moderne christendom en vervulde een belangrijke ontmoetingsfunctie in de wijk.

Door de sterke terugloop van gelovigen dreigt momenteel leegstand voor vele kerkgebouwen. Het vinden van een nieuwe passende (maatschappelijke) functie op een locatie die door katholieken als heilig wordt beschouwd, blijkt een uitdaging. Het voorzieningenniveau in dorpen en steden in Limburg is verzadigd waardoor sloop helaas nog te vaak als enige oplossing wordt gezien. Met name de grote wederopbouwkerken zijn kwetsbaar door gebrek aan monumentenstatus en lange historie. Zo ook de Antoniuskerk. Deze problematiek vormt de aanleiding voor mijn afstudeeropgave, waarin ik het belangrijkste project van mijn opa - de met leegstand bedreigde kerk - nieuw leven inblaas.

Een nieuwe bestemming voor de kerk heb ik gevonden in de combinatie van ouderenwoningen en een nieuw onderkomen voor de bestaande bibliotheek, die momenteel – gesitueerd langs een doorgaande weg – niet tot zijn recht komt. Deze publiek-privaat gecombineerde functie beantwoordt enerzijds de grote vraag naar (zorg)woningen voor de snel groeiende groep ouderen in Limburg en anderzijds blijft de ontmoetingsfunctie van de kerk in de wijk behouden. Het verweven van een publieke functie met een woonfunctie heeft als doel om ontmoeting tussen ouderen onderling en met de buurt te stimuleren om zo de grootste ouderdomsziekten - verveling en eenzaamheid - tegen te gaan. Aan de andere kant maakt de gecombineerde functie het mogelijk om de bibliotheek de allure te geven die het verdient, als belangrijk maatschappelijk gebouw. Ontmoeting tussen beide functies wordt met een bijzondere routing door het gebouw gefaciliteerd maar niet gedwongen.

Het gebrek aan monumentenstatus biedt de vrijheid om naast een transformatie van het interieur tevens de introverte gesloten kopgevels te openen naar de omgeving. Het gebouw is gelegen op een schakelpunt tussen de recreatieve maascorridor en het dorpscentrum van Blerick. Met het openbreken van de huidige kopgevels en met de inrichting van het kerkplein wordt het gebouw ruimtelijk en functioneel weer verbonden met het centrum en krijgt Blerick weer een gezicht aan de Maas.

Uit analyse is gebleken dat een geometrisch patroon - een symbolische verwijzing naar de bijbel – de basis vormt voor het bestaande gebouw. Deze onzichtbare onderlegger, die als uitgangspunt gold voor de plattegrond en gevels van de kerk, heb ik opnieuw als ontwerpmiddel gebruikt en zichtbaar gemaakt middels de invulling van het gebouw. Door voort te borduren op deze onderliggende structuur in constructie en ruimte wordt een nieuwe laag van het bestaande gebouw blootgelegd. Het ontwerp sluit op deze manier naadloos aan op de bestaande kerk.

Zonder mijn opa gekend te hebben, heb ik voor mijn gevoel met hem samengewerkt aan dit project: verschillende generaties smelten samen tot een nieuw geheel.'

Terug naar lijst
Delen