Nicky Kroes

Nicky Kroes

Opleiding
Architectuur
Lichting
2018
E-mail
nickykroes@live.nl

Time Out...

Claustrum Silentium, ofwel omsloten stilte.
Ik heb een moestuin. Grotendeels vanwege de groentes die eraf komen, maar ook zeker omdat het simpele werk op de tuin rust geeft in mijn drukke bestaan. Om bij deze tuin te komen moet ik ongeveer 5 minuten fietsen. De route loopt door een woonwijk en vervolgd zich via een dijk langs het water en de weilanden grenzend aan de Bijlmermeer. Gaandeweg het afstuderen kwam ik erachter dat de korte fietsroute naar mijn tuin onderdeel is van het stiltemoment die ik ervaar als ik daar bezig ben. Het moment dat ik op mijn fiets stap ben ik bezig met de tuin en vergeet ik allerlei onbelangrijke zaken. In mijn afstudeerproject ‘Claustrum Silentium’ is de route naar het stiltemoment een belangrijk thema geworden gedurende het ontwerpproces.

Jarenlang leef je in de hoogste versnelling, je komt niet meer toe aan ontspanning. We hebben het veel te druk met van alles en nog wat. Constant bestaat de behoefte aan stilte. Helaas kent onze maatschappij weinig rust. Het gaat maar door. We leven in een tijd van globalisering en 24 uurs economie. Door verstedelijking zal de stad steeds meer terrein winnen, waardoor ‘‘stilteplekken’’ langzaam zullen verdwijnen. Je bent op zoek naar een plek waar je deze rust kunt vinden. Bepaalde type gebouwen bieden van oudsher deze stilte. Je wordt hier stil, omdat het zo hoort. Vindt hier rust, omdat het gebouw je vanzelf dit gevoel geeft. Het zijn gebouwen zoals een kerk, een museum, een bibliotheek en een klooster.

Een kloosterbezoek wordt door veel mensen geassocieerd met religie. Niet vreemd aangezien dit ook zijn oorspronkelijke functie is. Maar steeds minder mensen zijn op zoek naar religie. Ondanks dit gegeven nemen kloosters in populariteit toe. Mensen bezoeken het klooster in de vorm van een retraite. Ze zijn op zoek naar rust, maar vermijden het geloof. Dit gegeven wringt nogal met waar het kloosterleven voor staat.

De herdefiniëring zorgt voor een nieuw type gebouw en omvat alle kwaliteiten van een klooster zoals schaal, leefritme, materialisatie en positionering van functies, waardoor het gevoel van het oude klooster behouden blijft, maar biedt ook ruimte voor nieuwe programma onderdelen waar de moderne mens behoefte aan heeft.

Voor mij was de opgave heel simpel: een antwoord geven op de vraag waar zoveel mensen naar verlangen. Een plek in de stad creëren waar je kunt ontsnappen aan de hectiek van het dagelijks leven. Het nieuwe ‘‘klooster’’ zoals ik het voor ogen heb is een openbaar toegankelijk, niet religieus gebouw. Het bevindt zich in Amsterdam op een plek waar het contrast tussen hectiek en stilte het grootst is. Het biedt plek aan rust en stilte voor ieder die daarnaar op zoek is. Een bezoek aan deze plek kan een ochtend duren, maar het kan ook inhouden dat je hier langere tijd intern gaat verblijven en misschien wel zal gaan wonen. Het moet een plek zijn waar je gedeeltelijk vrij in en uit kan lopen en echte een rustplek kan vormen in de stad.

Zoals ik al aangaf is de route een belangrijk onderdeel van het stiltemoment. Mijn ontwerp heeft drie verschillende entrees met ieder zijn eigen kwaliteit. Om bezoekers uit hun dagelijkse ritme te halen en het stiltemoment al tijdens het betreden van het gebouw te laten starten worden ze vertraagd door de entree geleid. Dit gebeurt middels ondergrondse routes, waarna de bezoeker in de kern van het gebouw weer boven komt. De route eindigt in de bezinningstoren, waar vanuit de bezoeker zich verder zal verspreiden door het gebouw. Tijdens deze routes wordt er ingespeeld op de zintuigen van bezoekers en is er mogelijkheid korte tijd hier te verblijven.

Het tweede ontwerpthema is gelaagdheid. Claustrum Silentium kent 3 type bezoekers. De dagbezoeker, een weekbezoeker (retraite) en de permanente bewoner die het gebouw beheerd. Zoals bij oude kloosters is er een duidelijke hiërarchie in ruimtes die aangeeft waar welke bezoeker mag komen. De dagbezoeker heeft toegang tot de tuin met boomgaard, een deel van de stiltekapel en kan deelnemen aan yoga- of beeldhouwlessen in een van de lesruimtes.

De weekbezoeker heeft toegang tot de volgende laag. Zij gaan in retraite en zullen dus deelnemen aan het leefritme van Claustrum Silentium. Ze hebben hun eigen gebouwdeel met slaapcellen, kunnen deelnemen aan alle lessen en komen op bepaalde moment ook samen met de permanente bewoners. Tot slot is er de laag met de permanente bewoners. Zij bevinden zich aan de rand van de stad en zijn het beste in staat zich af te sluiten van al het geluid van buitenaf. Overgangen naar de volgende laag gebeurt altijd op dezelfde manier, zodat duidelijk is dat je een bepaalde laag verlaat. Daarnaast komt de gelaagdheid ook tot uiting middels materialisering. Zo is het altijd duidelijk waar je je bevindt in het gebouw.

Afstudeercommissie: Marlies Boterman (mentor), Tom Bergevoet, Martin Hopman.

Terug naar lijst
Delen