Niels Geerts

Niels Geerts

Opleiding
Architectuur
Lichting
2022
E-mail
contact@nielsgeerts.com

Heelhuis

Ik word wakker en… wat dan?
 

“Ik word wakker en.. wat dan?” is de ondertitel van Heelhuis, een voorstel voor een zorggebouw volledig beredeneerd vanuit de patiënt. Het project is een reactie op het manifest voor de zorg van Boukje Bügel-Gabreëls, een medestudent die het project is gestart. Tijdens haar periode van ziekte en revalidatie ondervond zij de beperkingen van de huidige zorgarchitectuur.

De ervaringen die Boukje had, heeft zij opgeschreven in dagboeken en gedeeld met naasten. In woord en beeld deed zij aanzetten tot ruimtelijke voorstellen. Centraal in alle stukken staat hoop. De hieruit volgende waarden en middelen ondersteunen deze en gaan tevens in op een sterke verbinding met de natuur en de mens.

Heelhuis vervangt het huidige revalidatiecentrum Reade, welke zal verhuizen naar het terrein van ziekenhuis OLVG West. Het huidige gebouw keert zich van zowel de stad als het achterliggende park af. Heelhuis doet het omgekeerde: het voegt zich naar de directe omgeving middels stedelijk leven in de plint en middels een tuin als verlengstuk van het Vondelpark. Op deze manier maakt Heelhuis inherent onderdeel uit van de stad en geeft Heelhuis ruimte terug aan de omliggende bewoners en bezoekers. Patiënten (of beter: bewoners) van Heelhuis zijn op deze manier onlosmakelijk en autonoom onderdeel van de samenleving.


De patiënt centraal: ontwerpen in ik-vorm
Het project is volledig benaderd vanuit het oogpunt van de bewoner. Tijdens het ontwerpen is voortdurend de vraag gesteld “Ik word wakker.. en wat dan?” “Wat doe ik vervolgens, hoe ziet mijn dag eruit?”

Het gebouw is op deze manier gegroeid vanuit het bed. Stap voor stap zijn hier ruimten aan toegevoegd en groeide de schaal van het ontwerp: van bed, naar woning, naar gemeenschappelijke ruimten, huis, gezondheidskliniek, spa, tuin, park en stad. Om vervolgens weer terug te keren naar het bed. Bewoners kunnen hierin zelf bepalen in hoeverre zij op een bepaald moment uit willen maken van de gemeenschap en de omgeving.

Deze manier van ontwerpen heeft geleid tot een hoofdopzet van drie gebouwen: een woongebouw (beddenhuis) aan de Overtoom – waarbij iedere woning zowel zicht op de rustige parkzijde heeft, als betrokkenheid met de drukkere gemeenschappelijke stadzijde-, een gezondheidskliniek aan het park – waarbij de route doorlopend is: patiënten lopen niet terug de wachtkamer in, maar lopen na de behandelruimte via een soort kloostergang met bloementuin terug naar de uitgang –, en een spa – welke als verdiepte tuin in stenen vorm onderdeel is van het Vondelpark.


Heelhuis betreft een actueel vraagstuk: kan architectuur invloed hebben op de zorg?
Een interessante achtergrond is dat de menselijke kijk op zorg altijd veel parallellen kent met de wereldbeelden van de tijd. Waar in de Middeleeuwen door epidemieën zieken met name geïsoleerd werden, wilde men in de Renaissance mensen juist helen. Latere technologische ontwikkelingen maakten ziekenhuizen steeds noodzakelijker en economische ontwikkelingen steeds efficiënter. De exponentiële economische groei en de politieke ontwikkelingen van de laatste decennia hebben geleid tot een privatisering van de zorg. Tegelijkertijd vragen de huidige zorgdruk, vergrijzing en toenemende bevolkingsgroei naar een herziening van de zorgvisie.

In het proces hebben workshops plaatsgevonden met naasten, zorgverleners en zorgontwikkelaars. Opvallend waren een tweetal gemene delers: iedereen wil zorg dragen (‘het brede zorgteam’) en een algemene roep om het gebouw zeer specifiek te maken, maar tegelijk flexibel. Iedere patiënt is uniek en heeft eigen behoeften. Interessant is het om in deze groepen te kijken naar meer inclusieve woonvormen, waar preventie, bezieling en menselijkheid centraal staan.

Heelhuis is met name bedoeld als aanstichter tot het nadenken over betere zorggebouwen, naast dat Heelhuis een aantal concrete ontwerpoplossingen toont. Veel verzorgingstehuizen zijn immers door de privatisering van de zorg ontworpen als efficiënte zorgmachines, waarbij de verzekeraar de kwaliteit van het kwetsbare leven bepaalt. In Heelhuis wordt dit radicaal omgedraaid: hier staan de bewoner, de naasten en daardoor de kwaliteit van het leven (en ook het sterven) op alle schaalniveaus centraal.


Afstudeerdatum: 3 februari 2022
Initiator: Boukje Bügel-Gabreëls
Afstudeercommissie: Machiel Spaan (mentor), Laura Alvarez, Jarrik Ouburg
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Jeroen van Mechelen, Stephan Verkuijlen 

Terug naar lijst
Delen