Uit een kleinschalig kwalitatief onderzoek dat Marijke Smedema in 2013 deed kwam een discrepantie naar voren tussen de doelen die vakleerkrachten nastreefden tijdens de muziekles en wat ze beschreven in de onderwijsverslagen. "De vakleerkrachten zeiden dat ze in hun lessen naast muzikale doelen, vooral werkten aan sociale en emotionele vaardigheden, zoals samenwerken, wachten op je beurt, respect voor een ander, je leren uiten en alleen durven spelen", vertelt Smedema. "Deze doelen bleken echter nauwelijks aan bod te komen in hun onderwijsverslagen of het volgsysteem dat ze gebruikten."

Een volgsysteem voor muziek in het speciaal onderwijs, waarbij aandacht was voor zowel de muzikale als de sociale en emotionele ontwikkeling van de leerling, bestond nog niet. Reden voor Smedema om te starten met haar project Muziek is meer. 

‘Vanuit de muziek werk ik aan sociaal-emotionele doelen’ 

De leerlingen in het speciaal onderwijs hebben, zo zegt Smedema, extra ondersteuning nodig om tot ontwikkeling te komen. "Ik vind dat elke leerling, ongeacht ontwikkelingsniveau of beperking, het recht heeft op een passend onderwijsaanbod dat uitdaagt, ontspant, grenzen verlegt en verbindt."

Smedema vindt het een uitdaging om binnen haar muzieklessen om te gaan met alle verschillen en te differentiëren. "Vanuit de muziek werk ik aan sociaal-emotionele doelen, waarbij ik een bijdrage lever aan de algemene ontwikkeling en het welzijn van de leerlingen."

Kritisch kijken naar eigen lespraktijk 

Smedema vertelt dat het onderzoek haar enorm heeft geholpen in de ontwikkeling van zichzelf als docent. "Het onderzoek vereiste dat ik kritisch keek naar mijn eigen lespraktijk. Het heeft woorden gegeven aan mijn visie en de waarden waaraan ik hecht. Ook de interviews en gesprekken met de muziekdocenten die meewerkten in het onderzoek waren verrijkend."

Het resultaat van het ontwerponderzoek is een bruikbaar volgsysteem waarin vakleerkrachten muziek systematisch de voortgang in kaart kunnen brengen van leerlingen die zeer moeilijk lerend zijn en leerlingen met een meervoudige beperking. Smedema vertelt dat het een uitdaging is geweest om het volgsysteem te laten voldoen aan alle AVG-eisen die er gesteld worden. "Inmiddels is dit op orde en werken de eerste scholen nu daadwerkelijk met het volgsysteem van Muziek is Meer. Een leuk en nieuw proces!"

Meer weten? Je vindt de publicatie hier.