Beeldend reflecteren: een nieuwe beoordelingsmethode voor praktisch beeldend werk in het voortgezet onderwijs
door Oskar Maarleveld en Hannie Kortland

Kun je beeldend werk van leerlingen wel eerlijk beoordelen? En zo ja, hoe? Hiervoor bestaan in Nederland geen duidelijke richtlijnen. Over het algemeen geeft de docent een holistisch oordeel op basis van de in de opdracht gestelde criteria. Het beeldend proces krijgt in de beoordeling weinig aandacht. De leerling wordt nauwelijks betrokken bij de beoordeling en het is hem vaak niet helder hoe deze tot stand komt en wat hij moet doen om zijn resultaten te verbeteren. Bovendien is de beoordelingswijze vaak gericht op formeel, docent gestuurd werk en minder geschikt voor meer individueel, oorspronkelijk werk. 

Docenten beeldende vorming hebben duidelijk behoefte aan ondersteunend materiaal bij het beoordelen. Er bestaan inmiddels een aantal vakspecifieke rubrics die docent en leerling meer houvast kunnen geven, maar deze zijn in onze ogen erg talig en daarnaast zeer arbeidsintensief, omdat de docent voor elke opdracht een nieuwe rubric moet maken. Daarom hebben we het volgende onderzocht:

• Is het mogelijk een meer visuele en minder tijdrovende rubric te ontwerpen voor praktisch beeldend werk?
• Geeft het gebruik van deze rubric de docent meer inzicht in het proces en de prestaties van de leerling?
• In hoeverre geeft het gebruik van deze op het vak beeldende vorming toegespitste rubric de leerling meer inzicht (self assessment) in welke stappen nodig zijn om zowel het proces als product te verbeteren (formatieve beoordeling)?
• Kunnen docenten de rubric bij uiteenlopende opdrachten inzetten?

Download het onderzoeksrapport.

Bekijk de PowerPoint presentatie van het onderzoek, LKCA conferentie 25 november 2013