Het Hervormd Lyceum West is een school in Amsterdam met voornamelijk leerlingen van Marrokaanse en Turkse achtergrond. De tekenlessen volgen een min of meer traditioneel curriculum en de leerlingen werken in duidelijk omschreven opdrachten. De docent van het HLW wilde aan het project meedoen omdat hij mogelijkheden zoekt om zijn leerlingen meer te motiveren. Hij verwachtte dat de leerlingen meer betrokken zouden zijn waneer ze meer eigen initiatief zouden mogen nemen. Culturele achtergrond was nooit eerder een expliciete inhoud van zijn lessen, maar gezien de persoonlijke achtergrond van de leerlingen had de docent daar wel verwachtingen van.

De naam van het project is “Reizen”, en moet zowel letterlijk als figuurlijk worden opgevat. Na de introductie van het centrale thema aan de 3 HAVO klas, legde de docent de criteria voor het creatieve proces uit. Er werd geen product voorgeschreven en alle leerlingen kregen een eigen dummy op A3 formaat.

Het begin was lastig voor de leerlingen. Wanneer er geen criteria zijn, geen onderwerp, geen voorgeschreven materialen, wat ga je dan doen? De onduidelijkheid maakt de leerlingen onzeker en het duurde een aantal lessen voordat de leerlingen gewensd waren aan de toegenomen eigen verantwoordelijkeheid.

Er zijn verschillende aspecten van het thema onderzocht die dichtbij hun belevingswereld liggen, zoals vakantie, de landenvan herkomst van hun ouders en de droomreizen die ze later zelf zouden willen maken. Ze haalden inspiratie uit televisieprogramma’s over fotomodellen die over de hele wereld werken en uit traditionele culturele waarden. Ze gebruikten beelden uit populaire media zoals manga en anime en populairre foto websites. Een enkele leerling benaderde het thema abstracter door het begrip reizen te analyseren en zei: “reizen gaat over alles."

Halverwege het project was een atelierbezoek gepland in een ateliercomplex in de buurt van de school. De kunstenaars vertelden over hun motivatie, over hun onderwerpen en achtergronden en over hun creatieve proces. Geen van de leerlingen had ooit eerder een bezoek aan een kunstenaarsatelier gebracht.

Omdat er geen product was voorgeschreven, werd alles wat door de leerlingen werd geproduceerd product. Dat bestond voornamelijk uit schetsen een aantekeningen in de dummy’s en verzameld beeldmateriaal van internet. De beoordeling vond plaats door een combinatie van zelfbeoordeling aan de hand van de procescriteria en een beoordeling door de docent. De leerlingen waren over het algemeen heel realistisch in hun beoordeling en waren vrij kritisch over hun eigen proces.

De docent was achteraf positief over het project, hoewel het wel hard werken was geweest. Leerlingen die niet gewend zijn aan veel vrijheid nemen niet makkelijk initiatief en hebben veel individuele aanmoediging en begeleiding nodig. De docent had veel kunnen bereiken in procesmatig werken, wat dan ook vooraf duidelijk was gecommuniceerd naar de leerlingen. De introductie van een centraal thema had de leerlingen de ruimte geboden om interculturele ervaringen en waarden in hun werk te betrekken en dit had de docent bevestigd in zijn verwachtingen.