Nieuwsbrief #1: Een introductie van onze projecten
Sinds de start van het lectoraat Sociale Rechtvaardigheid en Diversiteit in de Kunsten zijn we druk bezig geweest, van teambuilding tot het opstarten van talloze projecten, van samenwerking met de opleidingen Docent Dans en Theaterdocent met de Inclusivity Pathway Training tot het starten van een koor met verzetsliederen. In onderstaande artikelen uit de eerste nieuwsbrief (mei 2023) maak je kennis met een selectie van onze activiteiten.
Door: Paulina Trejo Mendez
Ons onderzoek is gebaseerd op twee theoretische lijnen: inheemse kennis en de dekoloniale theorie. De tweede heeft zijn wortels in het denken van Latijns-Amerikaanse wetenschappers als Anibal Quijano, Walter Mignolo, María Lugones en Rolando Vázquez. Deze ideeën erkennen een wereldwijd machtssysteem dat begon met de kolonisatie van de gebieden die de kolonisten Amerika noemden, maar die hun eigen namen, kennis en manieren van doen hadden. Dat machtssysteem wordt "kolonialiteit" genoemd en bleef bestaan nadat de kolonisatie was afgelopen. Kolonialiteit kwam ook met moderniteit, die de dominante manier van weten-doen-zijn werd die aan iedereen werd opgelegd en die zijn wortels heeft in westerse logica's en leefwijzen. Zo werd "Europese geschiedenis" "universele geschiedenis", die wordt onderwezen op andere niet-Europese plaatsen waarvan de geschiedenis vaak wordt gemarginaliseerd.
Het kolonialisme legde een hiërarchische indeling van volkeren op basis van ras, waarvan de erfenis vandaag de dag nog steeds voelbaar is. Dit betekent dat kolonialiteit niet iets van het verleden is en dat het de manier waarop wij onszelf, elkaar en de wereld begrijpen heeft gevormd. We hebben dekolonialiteit nodig om ons los te maken van de dominante, schadelijke manieren die onze relaties hebben gefragmenteerd en vervormd. Inheemse theorieën bieden mogelijkheden die in het verleden zijn ontkend, door weg te bewegen van kolonialiteit naar een wereld waarin onze relaties, meervoudige kennis en manieren van zijn buiten de onderdrukking kunnen bestaan.
Door: Gabriela Acosta Camacho
In september ‘22 zijn we gestart met de Inclusivity Pathway Training op de ATD bij de opleiding Docent Dans. Inmiddels hebben alle studenten van deze opleiding twee trainingen gehad en zijn ze zelf aan de slag gegaan om tools te ontwikkelen die toegevoegd kunnen worden aan de training!
Zo kan je denken aan bewegingsoefeningen die gebaseerd zijn op het idee van een doorfluisterspel: je staat in een kring en 1 iemand fluistert een beweging in iemands oor. Deze fluistering wordt doorgegeven. Als iedereen in de kring de fluister-beweging doorgekregen heeft, telt de initiator af - en dan wordt het spannend: voert iedereen dezelfde beweging uit? Bij de eerste ronde zorgde het vooral voor veel discussie ‘ik hoor het niet’ en ‘wat?’ en ‘je hebt het niet duidelijk gezegd!’. De bewegingen die iedereen aan het eind van de kring liet zien varieerden van een stap opzij, een draai en een tikje op je eigen schouder…
We besloten nog een ronde te doen: er was focus, vertrouwen en een sterk groeps- en verantwoordelijkheidsgevoel ‘we can do this!’ De fluisteren gingen door de kring.. bereikte de initiator - drie, twee, één… Iedereen stapte tegelijkertijd achteruit: ‘we did it!’
Het mooie van deze oefening: om een gezamenlijk doel te bereiken moeten we onszelf toestaan dat het begin zoeken kan zijn, we begonnen misschien met discussie en elkaar niet horen, maar door de tijd te nemen, elkaar en jezelf verantwoordelijk te houden kunnen we ervoor zorgen dat iedereen aangesloten is en we samen stappen zetten.
Momenteel zijn we ook bezig met de IPT bij de opleiding Theaterdocent, zeer benieuwd waar deze studenten mee gaan komen!
Door: Camiël Kesser
Hoe kunnen we ruimte creëren voor elkaar? Een van de opties is om na te denken, te discussiëren en te analyseren wat er feitelijk gebeurt. Een andere is om daadwerkelijk ergens naartoe te gaan waar de ruimte een constante confrontatie is. Nog een andere manier is om alle verhalen die in die ruimte aanwezig zijn samen te onderzoeken en te omarmen. Aminata Cairo en Camiël Kesser werden door de afdeling Danseducatie uitgenodigd om mee te gaan en bij te dragen aan hun tweejaarlijkse danseducatie uitwisseling in Senegal in l'Ecole de Sables in februari van dit jaar. Hier kwamen 35 Nederlandse en 15 West-Afrikaanse studenten samen om gezamenlijk te leren. Waar in het verleden de nadruk lag op de gezamenlijke danservaring, wilde de afdeling dit jaar meer aandacht besteden aan de persoonlijke verhalen die studenten meebrengen en hoe dit hun leerproces kan beïnvloeden.
Een week lang werkten Aminata Cairo en Camiël Kesser samen met de studenten en boden zij dagelijkse sessies in ‘Holding Space’ (ruimte creëren) voor elkaars verhalen. Moedig zijn, verbinding erkennen, je uitspreken, verhalen loslaten die ons niet dienen, conflicten, de blues zingen en voor je eigen verhaal staan, passeerden de revue. Je aanpassen aan een andere cultuur is een hele uitdaging. Door deze sessies aan te bieden hopen we de studenten extra handvatten te hebben gegeven om voluit van hun leerervaring in Senegal te kunnen genieten.
Door: David Cham
In het kader van het lectoraat doen wij, Mina Emerencia en David Cham, een empirisch onderzoek voor onze master Kunsteducatie. We richten ons op onze oude onderwijservaring op de afdeling Docent Dans van de AHK, als junior-onderzoekers. Ons doel van dit onderzoek is om de ervaringen van studenten binnen de afdeling te onderzoeken door de lens van sociale rechtvaardigheid en dekoloniale queer theorie. Op deze manier willen we kennis opdoen die de ervaringen van studenten tijdens hun studie, maar ook in hun toekomstige praktijk als onderwijzers kan helpen verbeteren. Aangezien deze toekomstige dansdocenten in hun toekomstige praktijk geconfronteerd zullen worden met conflicten gebaseerd op sociale rechtvaardigheid, wil dit empirisch onderzoek nagaan wat de Docent Dans-opleiding doet om haar studenten op deze conflicten voor te bereiden en hoe goed deze voorbereiding door de studenten wordt ontvangen tijdens hun tijd op de afdeling.
Door: Layzmina Emerencia
The Wastelands is een week georganiseerd voor eerstejaars studenten aan de ATD. Meestal raken studenten, zodra ze aan hun studie beginnen, snel en goed bekend met elkaar, maar alleen binnen hun eigen opleiding. The Wastelands is bedoeld om studenten bij elkaar te brengen die elkaar normaal gesproken alleen in de gangen passeren. Aminata Cairo werd gevraagd om een openingsbijeenkomst te houden waar al deze eerstejaars (ongeveer 150) elkaar konden ontmoeten en met elkaar in contact konden komen. Ik nam er zelf aan deel.
Om te beginnen verzamelden we de studenten in een cirkel voor een korte opwarmingsoefening. Terwijl Aminata Cairo zong, reageerde de groep op haar melodie. Hoewel deze studenten elkaar niet vaak zien, kon ik de eenheid van de groep voelen toen we bij elkaar stonden. Het voelde zelfs als een familiereünie. De oefeningen kenden zowel momenten van saamhorigheid als van ongemak. Tijdens een van de oefeningen moesten twee studenten met hun rug tegen elkaar zitten, en delen wat wel en niet goed ging in hun leven. Als onderdeel van deze oefening nam ik ook deel met een Mime-student en hoorde ik hoe zij zich zorgen maakten over communicatie en begeleiding. Verreweg het hoogtepunt waren de blues composities, waarbij de studenten hun frustraties eruit mochten zingen, met grote steun van hun medestudenten. Van de lange dagen en korte nachten tot de kapotte lift, hun klachten waren oprecht en hilarisch.
Door: Tayfun Balçik
Samen met Aminata Cairo ben ik een aantal maanden betrokken bij een project over ‘vaderschap’ en de gesprekken die daarover plaatsvinden in kapperszaken van kleur. Als niet-vader (en kale man) van 38, voelde ik meteen ongemak om hieraan deel te nemen: hoe kan ik me ooit positioneren in zo’n gevoelige en belangrijke kwestie? In dit onderzoek, dat specifiek over het vaderlijke en dus mannelijke aspect van het ouderschap gaat, ligt de focus op de sociale functie die kappers spelen voor mannen van kleur. Ik ben net terug uit Amerika waar ik Holding Space sessies met mannen in de barbershop heb mogen bijwonen. De woorden die geuit werden vanuit de harten van de mannen maakten meerdere keren een traantje los. Als mannen lopen we teveel met zware emotionele lasten, te veel emoties die niet altijd een veilige plek vinden. De eigenaar van de kapperszaak zei het heel mooi: ‘Je hebt kapperszaken waar je de mooiste kapsels kan krijgen, maar hoe zit het met de innerlijke zorg?’ Wij staan nu op het punt het project verder in de Turkse en Marokkaanse barbershops uit te voeren in Amsterdam. Ik kijk uit naar het vervolg.
Door: Rosa te Velde
Wat zijn de manieren waarop we een gemeenschap kunnen vormen door protestliederen te zingen in een amateurkoor? Hoe kan een amateurkoor de leerschool worden voor het ontwikkelen van vaardigheden om op elkaar ‘in te tunen’?
Dit zijn enkele van de onderzoeksvragen van het ‘Tuning in’ project, een samenwerking tussen het Lectoraat (vertegenwoordigd door Rosa en Tayfun), stichting metStem, Aslan Muziekcentrum en Arts of Resistance. In dit project willen we kennis en vaardigheden ontwikkelen die uitgaan van het lichaam en het idee dat “we de verhalen van ongelijkheid in ons lichaam dragen”, zoals Aminata Cairo beschrijft in de Inclusivity Pathway Training: mensen worden nooit geschaad in isolatie en daarom moet heling in interactie plaatsvinden.
In maart/april vond er een kleine pilot van het koor plaats, waarbij we bekende protestliederen zongen met studenten, kunstenaars, buurtgenoten, ouders, activisten en muzikanten. Beginnend met een breed scala aan opwarmingsoefeningen voor stem, lichaam en groepsdynamiek zongen we Bella Ciao en een lied in farsi ('Woman, Life, Freedom') op Ortega's revolutionaire nummer 'El Pueblo Unido'.
Het koor zal in september van start gaan! Hou de projectpagina in de gaten om je aan te melden.