Nieuwsbrief #2: De projecten gaan gestaag door
Het is voor ons van het lectoraat Sociale Rechtvaardigheid en Diversiteit in de Kunsten tijd om een update over de lopende projecten te geven. Zoals je zult zien zijn we gestaag bezig geweest met projecten, waarbij we met elkaar en met leden van de gemeenschap hebben gewerkt. In onderstaande artikelen uit de tweede nieuwsbrief (november 2023) maak je kennis met een selectie van onze activiteiten.
Door: Chris de Ploeg
We zijn allemaal diep geraakt door het verlies en het lijden van de afgelopen weken in Israël en Palestina. In zulke tijden reageert iedereen op zijn eigen manier. Voor Aminata begint het, zoals ze in onze blog uitlegt, met stilte en contemplatie, met bescheidenheid en luisteren. Voor mij, als iemand die door de jaren heen het nodige onderzoek en organisatie heeft gedaan om de context en de geschiedenis te kennen, was het een tijd om krachtig en snel te reageren. Samen met de dekoloniale stichting Aralez heb ik een verklaring geschreven waarin wordt opgeroepen tot gelijke rechten in historische Palestina – ongeacht religie of achtergrond –, die nu wordt gesteund door vijftig organisaties, waaronder ons lectoraat. Ondanks al het lijden, aan elke kant van het conflict, erkennen we de hoge noodzaak van dit moment om een ‘schoolvoorbeeld van genocide’ in Gaza te stoppen, in de woorden van de Israëlische genocide-geleerde Raz Segal. En om tot de kern van het conflict te komen: kolonialisme, apartheid en bezetting, om een duurzame vrede te bereiken. Hier hebben we drie petities bijgevoegd die je kunt ondertekenen: als burger, als academicus en als kunstenaar. En een stuk waarin de langere temporaliteit van het conflict wordt beschreven om ons te helpen het lijden waar we nu getuige van zijn te plaatsen. Mogen we allemaal reageren met liefde, moed en solidariteit.
Petities:
Burgers tekenen hier.
Artiesten tekenen hier.
Wetenschappers tekenen hier.
Historische achtergrond door Chris lees je hier.

Door: Tayfun Balçik
Vraag een man over de relatie met zijn arme vader (het verhaal van vele migranten) en de kans is groot dat hij zijn mond houdt. Er valt nou eenmaal weinig te vertellen over de stilte en de emotionele afwezigheid die vaak speelt tussen de zoon en de hardwerkende, maar ook soms verloren vaders, die de Nederlandse taal vaak niet of gebrekkig spreekt en de wegen van het nieuwe land niet kent. Het zijn vooral de spaarzame momenten die we ons herinneren. Het geluk van die ene keer dat vader ons meenam naar McDonald’s of Artis, dingen waar we onze eigen kinderen nu mee doodgooien.
Dit zijn de soort gesprekken die naar boven kwamen tijdens de Story Circle sessies bij Kapper Dursun in Amsterdam Geuzenveld. Mannen kwamen bij elkaar in de veiligheid van de kapperszaak en werden gefaciliteerd in geëngageerde gesprekken. Dit is onderdeel van een project waarbij wij eerst soortgelijke Story Circle sessies hadden in de black barbershop in Illinois in de Verenigde Staten. In dit project werken we samen met het lectoraat Cultureel Erfgoed en de kappersopleiding van het ROC. Wij zijn op zoek naar het culturele belang van kapperszaken als veilige plaatsen voor mannen, vooral mannen die gemarginaliseerd zijn in de maatschappij. Daarnaast kijken we ook naar de vaardigheden die een goede kapper moet hebben om de kapperszaak tot een veilige en potentiële helende ruimte te maken. Wij hebben podcasts en een educatieve video opgenomen. Daarnaast hebben wij ons ook verdiept in het gebruik van de Story Circle, een methode ontworpen door John O’Neal in de jaren 60 in de VS. Deze methode werd speciaal gebruikt tijdens de Civil Rights Movement om mensen dichter bij elkaar te brengen.
Wij hebben plannen om bij te dragen aan het kappersonderwijs op het ROC en om meer aandacht te geven aan de mannen en vaders wiens verhalen vaak over het hoofd worden gezien of verzwegen zijn. Meer Story Circles in kapperszaken staan in de planning. Kijk ook uit naar het boek: Barbershop Wisdom: Lessons from a D-1 dad door Justin Johnson Sr. en Aminata Cairo.
Door: Gabriela Acosta Camacho
Op 17 mei 2023 organiseerden we een eerste symposium vanuit het lectoraat Sociale Rechtvaardigheid en Diversiteit in de Kunsten om de kennis te delen omtrent de Inclusivity Pathway Training, oftewel de IPT. De IPT is een programma dat mensen helpt in hun vaardigheden om inclusieve leer/werk en ruimtes te creëren. Het lectoraat heeft al een leergang uitgevoerd met de Docent Dans opleiding en de Theaterdocent opleiding. Er is een uitgebreid verslag van gemaakt om die kennis zo breed mogelijk te delen. Nu is het tijd om deze kennis met onze collega's in het kunstonderwijs te delen. In de theaterzaal bij de ATD kwamen we samen met professionals van maar liefst 6 verschillende academies uit Nederland (AHK, ArtEZ, Codarts, HKU, Fontys, Willem de Kooning) om met elkaar een deel van de Inclusivity Pathway Training te ervaren en kennis te delen.
Alle deelnemers hebben een handboek en een pak werkkaarten ontvangen die ook op de website te zien zijn. Later op de dag was er ruimte om met elkaar in kleinere groepen uit te wisselen: wat speelt er bij de verschillende academies? Waar lopen we tegenaan (fijn om te weten dat je niet de enige bent) maar ook: waar zijn we trots op en welke initiatieven worden genomen? Wat mogen we met elkaar vieren?
Als follow-up van het symposium zijn de trainers als sparringpartners na de zomervakantie langs gegaan bij de deelnemende organisaties. Zo was ik op bezoek bij de Willem de Kooning Academie in Rotterdam en sprak ik met Danai, Paul en Sylvia. Het was goed om terug te horen hoe zij de dag hebben ervaren en op welke manier de IPT een plek heeft gekregen in hun werkpraktijk. We spraken over de transfer van de IPT naar hun specifieke werkplek, en dat momenten van ‘ongezelligheid’ je toch weer kunnen verrassen: hoe gaan we daar mee om? En zou je in trainingen daar ruimte voor kunnen maken?
Vanuit voorbeelden uit de praktijk en de theorie van de pillars vloog de ochtend voorbij. Benieuwd naar de reflecties? Danai Fuengshunut (Coördinator Education Station WdKA) schreef er een mooi stuk over.

Door: Aminata Cairo
Sociale rechtvaardigheid en diversiteit zijn onze interessegebieden. Niet alleen zijn we intellectueel geïnteresseerd in wat dat betekent en hoe we over die termen denken, maar vooral ook hoe dat er in de praktijk uit kan zien. Ten tweede zijn wij als lectoraat vooral geïnteresseerd in hoe dat er voor onze studenten uit kan zien. Deze sociale bewegingen, van de straat tot de sociale media, zijn sterk vertegenwoordigd onder onze jongeren. Daarom is het een primair doel van het lectoraat om onze studenten bij deze onderwerpen te betrekken. Onze onderzoeker Chadiedja Buijs ging van november 2022 tot en met april 2023 op onderzoek binnen de AHK met als doel studenten te betrekken en de vragen te stellen: wat betekenen sociale rechtvaardigheid en diversiteit voor jou en als je een platform krijgt om je hierbij te ondersteunen, wat kan dat platform dan betekenen en hoe zou het eruit moeten zien?
Wat Chadiedja ontdekte is dat het moeilijk is om studenten via formele kanalen te bereiken. Studenten zijn goed ingebed en beschermd door allerlei structuren, poortwachters en zware werkdruk. Hoe frustrerend het ook was om studenten te bereiken, het was ook informatief. Wat zegt het dat onze studenten zo gebukt gaan onder een steeds toenemende werkdruk dat ze niet eens tijd kunnen vrijmaken voor de dingen waarvan ze zeggen dat ze ze willen doen?
Toen Chadiedja meer informele manieren gebruikte om studenten erbij te betrekken, ontdekte ze dat studenten niet alleen zwaar belast worden door hun werkdruk, maar dat hun geestelijke gezondheid vaak ook gecompromitteerd wordt. En dus, ook al zijn ze misschien geïnteresseerd in deze onderwerpen, hebben ze niet de tijd en de kracht om ze aan te kaarten, gezien hun huidige schema’s. Hoe ontmoedigend deze bevindingen ook waren, ze hebben ons ook geïnformeerd. We willen niet alleen dat onze studenten op het feest verschijnen, we willen ook dat ze gezond, gelukkig en sterk genoeg zijn om deel te nemen. Wij als lectoraat nemen deze bevindingen zeer serieus en kijken ernaar uit om ze in ons toekomstige werk te integreren.

Hoe is het om naar problemen toe te rennen in plaats van ervan weg te rennen? Dat is waar Maxwell Mitchell in juni van dit jaar met ons over sprak. Maxwell Mitchell is een video-activist die zijn iPhone gebruikt als onderdeel van zijn rechtswerk. Oorspronkelijk uit Louisville, Kentucky, pakte Maxwell zijn iPhone om de protesten op straat live te streamen namens Breonna Taylor en de Black Lives Matter-beweging. Hij legde zijn iPhone niet neer en streamde meer dan 1000 dagen lang voortdurend live wat er aan de hand was, waardoor miljoenen mensen in de VS actuele informatie kregen over wat er in Louisville gebeurde. Sindsdien is zijn focus uitgebreid naar de drie takken van de overheid, en livestreamt hij mensen die hun eerste amendement uitoefenen, 911-interacties, rechtbanken, persconferenties en gemeenteraadsvergaderingen.
Zijn video's zijn gebruikt in rechtszaken en ten behoeve van de strijd van mensen voor gerechtigheid. Maxwell gebruikt zijn freerunning- en yoga-acrobatische vaardigheden om de beelden te maken die hij nodig heeft. Hij deelde met ons hoe het is om je vakmanschap en inzet voor een doel te gebruiken, terwijl je te allen tijde moet onderhandelen over de veiligheid van jou en die van anderen. Het is niet voor bangeriken, maar gaf ons zeker stof tot nadenken en praten.

Als lectoraat hebben we ons al buiten de grenzen van Nederland gewaagd, gezien onze projecten die deels worden uitgevoerd of zijn geïnspireerd door partnerschappen in de Verenigde Staten (barbershop, rural voice). Nu zijn we echter blij om uit te breiden buiten onze directe grenzen, maar wel met banden met het Nederlandse koninkrijk. We kijken uit naar twee komende projecten, één met Suriname en één met Aruba. Via een van de alumni van de AHK, Maarten Koole, zijn wij gekoppeld aan docent kunsteducatie Geeta Orie in Suriname. Samen hebben ze de uitwisselingen tussen hun studenten onderzocht door middel van het vertellen van verhalen. Zij zullen, samen met gepensioneerde leraren uit Amsterdam Nieuw West, onderdeel worden van ons streven om de Story Circle-methode als waardevol hulpmiddel in de klas op de kaart te zetten.
Ten tweede gaat onze voormalige masterstudente, nu afgestudeerd Mina Emerencia, naar haar eiland van origine Aruba, waar ze met middelbare scholieren gaat werken aan het gebruik van dans om hun verhaal te verkennen. Daarnaast zal ze samenwerken met docenten over hoe we onze IPT kunnen gebruiken om het verhaal uit te breiden en meer lokale geschiedenis in het curriculum op te nemen, inclusief echte verwijzingen naar slavernij. Wij vinden het belangrijk om een bijdrage te kunnen leveren aan zowel Suriname als Aruba, en tegelijkertijd de aandacht voor Nederland als koninkrijk met de daarbij behorende koloniale historische impact te normaliseren.

“Any body can dance”, dat is het thema van ReDiscoverMe (RDM), een dansorganisatie gesticht door Damar Lamers die toegewijd is aan het toegankelijk maken van dans voor alle lichamen. Damar Lamers is tevens de artistieke leider van de Docent Dans (DD)opleiding. Het lectoraat had al een goede samenwerking met de DD opleiding vanwege het IPT onderzoek dat met de hele opleiding is uitgevoerd. Toen Barend Elias, een student van het ROC Amsterdam, stage liep bij het RDM en aangaf geïnteresseerd te zijn om zich in te schrijven voor de dansopleiding bij de AHK, raakten Aminata en Damar met elkaar in gesprek. Barend is namelijk slechtziend en slechthorend. Natuurlijk willen we iedereen hier verwelkomen, maar in hoeverre is de opleiding ook voorbereid om iemand met andere, niet-standaard behoeften te faciliteren?
Vervolgens werd er een klein onderzoekje gepland in samenwerking met het lectoraat, RDM, en de Docent Dans opleiding. Barend en twee leden van RDM, Swindy Helm en Janne Groen, die tevens ook alumni zijn van de DD opleiding, zouden gaan onderzoeken wat Barend precies zou tegenkomen als hij de opleiding zou volgen en in hoeverre de opleiding echt klaar is om Barend te verwelkomen. Ondersteund door junior onderzoekers David Cham en Mina Emerencia, die ook alumni zijn van de DD opleiding, zijn zij op zoektocht gegaan door de ATD en zijn ook veel gesprekken aangegaan met medestudenten en staf over inclusiviteit binnen de ATD. Van dit kleine onderzoek is een podcast gemaakt waar Barend, Swindey en Janne hun inzichten delen. Er is een video over wat Barend fysiek tegenkomt als hij het gebouw binnenkomt, en er is een infographic met aanbevelingen en punten ter overweging. Het doel is met name voor ons als publiek om beter inzicht te krijgen in wat iemand met speciale behoeften hier tegenkomt of juist niet. Wij hopen ook dat dit materiaal stof geeft voor gesprekken en ons na laat denken over wat er echt nodig is om alle lichamen mee te laten doen zoals RDM nastreeft

Als hoofd van het lectoraat Sociale Rechtvaardigheid en Diversiteit is het meer dan passend dat ik iets zeg over wat er gaande is in Israël en Gaza. Toch is mijn eerste reactie in situaties als deze om stil te worden en naar binnen te gaan, ironisch genoeg met het risico als medeplichtig te worden beoordeeld volgens de mantra ‘stilzwijgen is geweld’. Voor mij is stilte contemplatief, herstellend of helend. Dus ik heb eerst stilte nodig. Uitbarstingen van woede, veroordeling en oordeel zijn gemakkelijk en snel, en niet ongegrond, maar ik weet ook dat er meestal veel meer is dan we ons bewust zijn. Daarnaast heb ik heel weinig vertrouwen in de media, vooral in de Nederlandse media, die berucht zijn om hun partijdige en halfgeïnformeerde berichtgeving, zeker als het niet over hun eigen volk gaat. Sorry, maar het is waar.
Dus in plaats daarvan word ik stil. Ik ga naar binnen en luister naar die innerlijke stem, maar ook om te luisteren naar stemmen die veel meer over de situatie weten dan ik, zoals mijn broer Tayfun Balçik en zoveel anderen. Ik probeer na te denken voordat ik iets zeg en ik zou graag iets willen zeggen dat iets toevoegt en niet slechts een echo is van wat er al wordt gezegd.
Ik heb de Joodse stemmen gehoord die uitleggen dat zij geen Zionisten zijn. Ik heb stemmen gehoord die schreeuwen dat Hamas niet alle Palestijnen vertegenwoordigt, vooral niet de onschuldige burgers. Ik heb stemmen gehoord over het recht om te verdedigen, ik heb zelfs een politieke stem gehoord die zei dat we Iran gewoon moeten bombarderen. Het is krankzinnig. Iedereen heeft sterke gevoelens en meningen, heeft veel te zeggen en in de tussentijd lijden mensen.
Wat kan ik zeggen dat iets kan toevoegen? Wat kan ik zeggen dat nog niet eerder is gezegd? Naar binnen gaan vertelt mij dat ik het beste kan spreken vanuit wat ik weet. Wat ik weet is dat dit over een verhaal gaat, over ons collectieve verhaal als mensen. Dat is uiteindelijk waar elke situatie om draait. Wie willen wij zijn als mens? Wat is daarvoor nodig en wat zijn wij bereid te doen? Wat ik hier zie gebeuren, hoe gruwelijk het ook is, is niets nieuws. Dit hebben we al vaker gedaan. Telkens met mooie, rationele, rechtvaardigingen, om ons later op het hoofd te krabben en ons af te vragen wat we anders hadden kunnen en moeten doen. Hoe kon dit gebeuren? Hoe hadden we dit weer kunnen laten gebeuren? Gaan we toekijken en het opnieuw laten gebeuren
In ons lectoraat benadrukken we, als onderdeel van onze benadering van sociale rechtvaardigheid, het belang van het beschouwen van temporaliteit, dat wil zeggen de uitbreiding door tijd en ruimte. Op elk moment dat we een verhaal binnengaan, is er altijd een verhaal dat er al eerder was. We weten bijvoorbeeld dat de aanval op Israël door Hamas niet uit het niets is voortgekomen. Er was een geschiedenis van onderdrukking, verdrijving, kolonisatie en meer. Voor de Zionisten is er het religieuze verhaal dat ooit het land dat voorheen bekend stond als Palestina van hen was. Of je dat verhaal gelooft of erkent, doet er niet toe. Dit maakt deel uit van hun verhaal en rechtvaardigt hun daden. De Palestijnen in Gaza werden geregeerd door Hamas nadat zij de Palestijnse Autoriteit eruit hadden gezet door de verkiezingen in 2007 te winnen. Sinds 1967 zijn Gaza en de Westelijke Jordaanoever door Israël afgesloten en onderworpen aan beperkingen, met de steun van veel westerse landen. In die ruim vijftig jaar zijn mannen er niet in geslaagd een vorm van vrede te bereiken, en beide partijen waren niet bereid genoeg in te leveren. Dus er zijn veel verschillende politieke en religieuze verhalen die hier een rol hebben gespeeld en nog steeds spelen.
Temporaliteit erkent de uitbreiding van verhalen in de tijd, maar erkent ook ons verhaal in de ruimte. Wat dat betekent is dat we verbonden zijn met onze broeders en zusters in Israël en Gaza, waar we ook zijn. Wat doet die verbinding met ons? Wat betekent het voor ons? Als we echt verandering willen, kunnen we dat verband dan negeren? Kunnen we die verbinding gebruiken om verandering na te streven, zelfs hier in onze eigen privéruimtes? Vechten we voor vrede in het Midden-Oosten, maar tegelijkertijd behandelen we onze buren als vuil? Als we vrede, tolerantie, gevoeligheid en bedachtzaamheid willen, zijn we daar dan elke dag een voorbeeld van in ons gedrag tegenover degenen die ons dierbaar zijn, of alleen als we op de barricades staan?
Welke verhalen houden we vast en welke verhalen moeten we loslaten om samen een nieuw verhaal te schrijven? Dit is een vraag die ik voortdurend stel in de zoektocht naar sociale rechtvaardigheid. Welke offers moeten we bereid zijn te brengen als we de status quo willen ontwrichten en zijn we dapper genoeg om dat te doen? Als we vrede willen tussen Palestijnen en Israëliërs, wat zouden/kunnen/moeten zij dan bereid zijn om van hun eigen verhalen los te laten? Ongehoord, onmogelijk? Misschien wel, misschien niet, maar als we uitgaan van het uitgangspunt dat we allemaal met elkaar verbonden zijn, hebben we misschien geen keus. Wat we hebben gedaan tot nu toe, werkt niet. Hoe gebruiken we onze stem, inclusief onze innerlijke stem, om de manier waarop we met elkaar omgaan te veranderen?
Ik kom uit een familie van kunstenaars. Mijn tante was een van de bekendste traditionele zangers van Suriname. Haar stem kon als een mokerslag binnenkomen. Mijn peetfamilie bestaat uit meerdere generaties sound healers. Ze hebben mij geleerd over de kracht van de stem, als deze op de juiste manier wordt gebruikt. Ik heb geen antwoorden. En ik huiver bij het nieuws over wat er aan de hand is, net als iedereen. Ik weet wel dat we onze stem kunnen gebruiken om de energie te ontwrichten en te veranderen. Maar we moeten moedig en doelgericht zijn.
Zingen was essentieel tijdens de burgerrechtenbeweging in de VS. Zingen was essentieel bij het mobiliseren van mensen in de strijd tegen de apartheid in Zuid-Afrika. Ik moet denken aan de aardbeving in Haïti in 2011. Naast medische hulp stuurde de Cubaanse regering het Creoolse koor om te zingen en de mensen in Haïti kracht te geven. Mijn partner Rosa te Velde is samen met organisaties Arts of Resistance, metStem en muziekschool Aslan een gemeenschapsprotestkoor gestart. Door het zingen van protestliederen zetten ze mensen in hun kracht. Ze veranderen de verhalen van mensen. Ik zeg niet dat zingen de oorlog in Israël/Gaza zal stoppen. Wat ik zeg is dat we moedig en doelgericht moeten zijn in het gebruik van onze stem als we een ander verhaal voor en over ons willen schrijven. En als zingen ons daartoe kan inspireren of in staat stellen, waarom niet? Maar je stem gebruiken beperkt zich niet tot zingen. Spreek, schrijf, maak verbinding met de (leidende) stem van binnen, betrek jouw stem op een manier die voor jou zinvol is en op een manier die op de een of andere manier kan bijdragen aan een verstoring. Gebruik je stem verstandig en liefdevol en begin in het hier en nu, waar je bent. Denk erover na hoe je die stem kunt uitbreiden in tijd en ruimte. Wees consistent, wees vastberaden. We hebben elke stem nodig

Door: Paulina Trejo Mendez
In mei hadden we een werk retraite waardoor ons team kon genieten van lange wandelingen, lekker eten en gesprekken. We hadden de kans om elkaar wat beter te leren kennen. We hebben van de gelegenheid gebruikgemaakt om in een ontspannen omgeving dingen met elkaar te delen. We waren op het Nederlandse platteland en hadden het geluk dat we zonnige dagen hadden, midden in de natuur. Ik denk dat het belangrijk is om tijd te maken voor deze momenten, niet alleen omdat we een groep mensen zijn die samenwerken, maar ook omdat de dagelijkse routine het moeilijk maakt om de tijd te nemen om te stoppen of te vertragen en samen met anderen te genieten van een moment van ‘samenzijn’.
De dagen die we daar doorbrachten waren niet alleen ontspannend, eten en spelletjes spelen hoorden daar ook bij, maar we spraken ook over wat we voor ogen hebben met het lectoraat en onze bijdrage daaraan. Wij brengen verschillende vaardigheden mee, dat maakt ons werk sterk. We komen uit verschillende paden en kunnen onze ervaringen en kennis toevoegen aan ons collectieve werk. Ik ben blij te kunnen melden dat de vaardigheden van mijn collega's het academische overstijgen en ook aanwezig waren in de creatief-lekkere maaltijden die werden bereid. Ik denk dat de kip in sinaasappelsap het vermelden waard was, het was iets anders!
Onderzoek lijkt vaak iets wat je in afzondering doet. Het is een uitdaging om deel te nemen aan onderzoekspraktijken die collectief zijn en die andere manieren van samenwerken met zich meebrengen. Deel uitmaken van een onderzoeksgroep betekent ook een proces van zoeken naar de manieren waarop we het beste kunnen samenwerken, passend bij de behoeften van het lectoraat. En het volgen van de leidende principes waarbij vreugde een belangrijke pijler is, helpt. Welke richting de projecten waar we ook mee aan de slag gaan, ik hoop dat we meer verhalen, momenten en goede maaltijden zullen blijven delen.
Door: Rosa te Velde
Op 2 oktober is het ‘Tuning in’ protestkoor van start gegaan. Via de verschillende kanalen van Aslan Muziekcentrum, stichting metStem, Arts of Resistance en het lectoraat, maar ook van de pilot die we in maart en april organiseerden stroomden de aanmeldingen binnen. Wie komt er af op het idee van een ‘protestkoor’? Wie voelt zich aangetrokken tot ons onderzoeksproject? In de aanloop naar dit project is het een zoektocht om de juiste woorden te vinden.
Nederland kent veel koren; er zijn ruim 1,7 miljoen samenzingende Nederlanders, volgens het Koor Netwerk Nederland. Als je op deze website klikt, dan wordt het stereotype beeld van wie er af komt op een koor en hoe een koor te werk gaat al snel bevestigd: de website toont serieuze, blonde vrouwen met open monden, die geconcentreerd aanwijzingen volgen van de koordirigent. In de aanloop naar dit project komen we steeds meer fantastische, sociaal-geëngageerde koren tegen, waarbij loepzuiver in harmonie zingen zeker niet het (enige) uitgangspunt is. Het Queer Choir in Amsterdam, het klimaatactiekoor van Ulrike Siems, de Zwaluwkoren in verschillende steden en koor Duniya. Maar ook het Bijlmerkrakerskoor uit de jaren 70, waar Nadia Tilon over vertelt in deze podcast.
Ons koor heeft als doel om te onderzoeken hoe het een groep mensen dichter bij elkaar kan brengen en kan activeren. Hoe kunnen we ons verbinden aan elkaar en aan elkaars verhalen van protest, kracht, verzet en ongelijkheid? Niet alleen via woorden, maar ook via stem en lichaam.
De deelnemers druppelen binnen. Al snel zit de hele kantine van Aslan vol. Ze hebben uiteenlopende achtergronden en motivaties. De een wil lekker zingen voor een goed doel, de ander heeft de kracht van samenzang tijdens demonstraties van Extinction Rebellion ervaren. Anderen zingen al in het buurtkoor en zijn nieuwsgierig. Het doel voor de eerste repetitie is om de juiste toon te zetten, om duidelijk te maken waar het ons om gaat. Niet door te vertellen, maar vooral door het te ervaren.
Gevoed en geïnspireerd door vocal coaching, stemwerk, somatische therapie, psychodrama en de Inclusivity Pathway training, doen we verschillende oefeningen die gericht zijn op ademhaling, concentratie, groepsdynamiek en stem en ook over de inhoud van het koor; over ongelijkheid en strijd. Een van de klankoefeningen gaat over harmonie en disharmonie, over leren luisteren naar jezelf en elkaar. Heb je de neiging om harmonie te zoeken? Heb je angst om vals te zingen?
En natuurlijk zingen we. Dit keer: Bella Ciao.
Er gebeurt veel tijdens de eerste repetitie. Het wordt duidelijk hoe verschillende mensen zich verhouden tot zingen, hoe mensen ‘ruimte’ innemen, en wie bereid is tot het aangaan van connectie en reflectie.
Dit project wordt ondersteund door CoECI.

Aan het einde van het schooljaar vond de eerste SJDA Summerschool plaats in de Culture Club. Een geweldige groep mensen met uiteenlopende interesses en achtergronden kwam samen voor drie intense dagen. ‘Hoe ziet sociale rechtvaardigheid eruit in jouw praktijk?’ was de hoofdvraag van de summer school.
Er werd gegeten, gedanst en gezwommen.. We deden een IPT-sessie onder leiding van Aminata en werkten met de vijf pilaren. Daarnaast waren er verschillende onderzoekers van het lectoraat die bijdroegen aan deze zomerschool. Mina & David verzorgden beweegsessies. Paulina gaf een presentatie over ‘decoloniality’ en hun weg daarin. Met Paulina maakten we ‘the book of you’: een creatieve sessie over wat de buitenwereld ziet van jou (de buitenkant) en wat er aan de binnenkant gaande is (de binnenkant van het boek). Op de laatste dag organiseerden Tayfun en Camiel story circles, waarmee mooi, pijnlijke en eerlijke verhalen naar boven kwamen.
Testimonial van een deelnemer:
“De zomerschool was een mooie en transformerende ervaring. Er was vanaf het begin een veilige ruimte om te delen, te luisteren en je verbonden te voelen met de mensen in de groep. In slechts een paar dagen deelde ik diepe verbindingen en voelde mij onderdeel van een gemeenschap. Het gaf mij handvatten en opende de weg naar het werken met maatschappelijke vraagstukken in mijn eigen artistieke praktijk.”
In 2024 zal de Summer School in het Paasweekend plaatsvinden.

Door: Camiël Kesser
In de 20e eeuw is de scheiding tussen stad en platteland steeds groter geworden, of toch niet? We horen tegenwoordig veel stemmen, sommige verdeeld, andere niet. Van de straat tot sociale media, tot de politiek, tot in de klas: er gebeurt veel. Sommige stemmen zijn luider dan andere. Wie horen wij altijd? Wie beslist welke stemmen geldig zijn en welke tot zwijgen moeten worden gebracht?
Wij van het Lectoraat Sociale rechtvaardigheid en diversiteit in de kunsten achten elke stem waardig, vooral stemmen die in het algemene discours niet veel gehoord worden. Binnen het huidige sociale klimaat hebben we gemerkt dat er een bepaalde groep is die we niet veel horen, en dat is de stem van plattelandsjongeren. In een recent onderzoeksproject in de VS, waar Aminata Cairo samenwerkte met kunstenaars en jeugdgroepen op het platteland van Kentucky, Louisiana en Wyoming, onderzocht ze de kracht van de kunst bij het geven van een stem aan deze over het hoofd geziene bevolking. Geïnspireerd door dit werk willen we onze aandacht schenken aan de stemmen van de plattelandsjeugd. Ook willen wij onze aandacht besteden aan (kunst)docenten. Hoe kunnen we de plattelandsjongeren op de best mogelijke manier een stem geven (met behulp van kunst)? Dit betekent: als we eenmaal hun stemmen hebben versterkt, hoe kunnen we er dan voor zorgen dat we daadwerkelijk naar hen luisteren? Hoe kunnen we de stem en cultuur van het platteland gebruiken als hulpmiddel om onze jongeren beter te faciliteren, ongeacht waar ze vandaan komen?
Onze partners in dit onderzoek zijn de Hogeschool NHL Stenden in Fryslân, ROC TwenteCreative Vakschool Zwolle Cibap (ROC), en het Johannes Fontanus College in Barneveld. Ons team, bestaande uit twee studenten van het Master Arts Education-programma, zal de IPT- en de Story Circle-methode gebruiken om jongeren op de drie locaties te betrekken. Vervolgens maken de jongeren een ‘liefdesbrief’ over wat voor hen het meest waardevol is in hun plattelandsleven. Ten slotte zullen we proberen te ontdekken of en hoe we, door het verweven van de verhalen van de jongeren en hun (kunst)docenten, kunnen groeien en de capaciteit van onze docenten kunnen versterken om betere facilitators van jongeren stemmen te worden.

Aminata Cairo stopt per 1 januari a.s. als lector Sociale Rechtvaardigheid en Diversiteit in de Kunsten bij de AHK. Zij verlaat Nederland om zich te vestigen bij haar kinderen in de Verenigde Staten. In de afgelopen tijd heeft zij ervaren dat het leiden van een lectoraat vanaf de andere kant van de oceaan ondoenlijk is. Ook vereist de thematiek waar het lectoraat zich mee bezighoudt persoonlijke nabijheid bij mede-onderzoekers, studenten en samenwerkingspartners.
Het lectoraat Sociale Rechtvaardigheid en Diversiteit in de Kunsten is in augustus 2022 gestart met Aminata Cairo als lector en Rosa te Velde als associate lector. Het heeft in korte tijd een belangrijke plek verworven in de AHK, getuige onder meer de grote belangstelling voor de Inclusivity Pathway Trainings die het lectoraat verzorgt.
Aminata Cairo over haar vertrek: “In the past year and a half, associate lector Rosa te Velde, our team and I have been busy building, doing, connecting, being with people and shaking things up. We started creating knowledge that was applicable and accessible. We did good things, but ultimately it was always about the people. Social justice and diversity are not easy concepts. They are not always “gezellig” and thus it requires handholding, sitting, listening, joining, walking, being present, and more. We did that, and after a year and a half I am happy and proud of what we have accomplished.
So when I came to the decision to move back to the US in order to be closer to my three children who all live there, it was not an easy decision. Steering a team from halfway across the world with a 7 hour time difference is not doable. But more so, the subjects social justice and diversity are about people and require a hands-on approach. These topics are volatile, sensitive, ongezellig at times, but also can change at the drop of a hat. You can’t phone in social justice work, you have to be present and available. I am grateful to my partner, my team and all the wonderful people with whom I have had the opportunity to work this past year and a half. I wish my AHK family nothing but the best with the faith that Rosa, my team and I have made some first steps in making the AHK an institution where social justice and diversity are embraced as something valid.”
Het college van bestuur is Aminata dankbaar voor alle energie waarmee zij, samen met Rosa te Velde en hun team, een stevig fundament heeft gelegd voor de verdere ontwikkeling van het lectoraat. Het college zal zich in de komende weken samen met het lectoraat buigen over de invulling van het lectoraat na 1 januari. Aminata blijft vanaf 1 januari tot aan de zomer van 2024 als senior onderzoeker aan het lectoraat verbonden om haar werkzaamheden af te ronden.
