Het lectoraat heeft vijf pijlers of vijf concepten gekozen aan de hand waarvan men naar sociale rechtvaardigheid streeft of op een sociale rechtvaardige manier te werk gaat of dat  nu onderwijs, artistieke praktijk of onderzoek gerelateerd is. Het is de bedoeling dat door deze pijlers als vraagstukken te gebruiken men een bepaalde denk en handelswijze gaat ontwikkelen die sociale rechtvaardigheid ten goede kan komen. Deze pijlers zijn gebaseerd op ‘indigenous knowledge’ en dekolonialiteit en zijn als volgt: relationaliteit, tijdelijkheid, transformatie, kostprijs en vreugde.

Relationaliteit
Relationaliteit gaat ervan uit dat al onze interacties gebaseerd zijn op relaties. Het zou goed zijn om op te merken of ons af te vragen hoe we omgaan met de relaties die we hebben, van interpersoonlijk tot inter-speciaal, tot onze relatie met de aarde. Enkele leidende vragen kunnen zijn: Welke relaties hebben we de neiging om aan te gaan en welke zien we over het hoofd? Hoe oefenen we 'relationele verantwoording' uit; wat betekent hoe zijn onze relaties verantwoordelijk, wederkerig en respectvol? Hoe eren of misbruiken we de relaties die we hebben, inclusief de relatie met hulpbronnen en onze omgeving? Hoe verhouden we ons tot de lokatie waar we zijn? Wat moeten we doen om onze relaties te verbeteren? Hoe blijven we in relatie ondanks moeilijkheden en ongemakken die we tegenkomen?

Temporaliteit
Temporaliteit verwijst naar de uitbreiding in tijd en ruimte. Vaak doen we alsof we beginnen bij een punt 0. Dit is iets wat we helaas hebben meegekregen van de moderniteit. Door temporaliteit te erkennen, erkennen we dat er op elk punt van binnenkomst een bestaand verhaal is. Wat is dat verhaal? Hoe eren of onteren we dat verhaal? Wat zien we over het hoofd als we dat verhaal niet erkennen? Welke erfenis moeten we eren voordat we iets beginnen? Misschien houden we te veel vast aan de verhalen uit het verleden en moeten we een aantal verhalen loslaten voordat we aan de slag gaan? Hoe luisteren we naar de verhalen van degenen die ons voorgingen en nemen we deze op, en hoe zullen we met wat we doen de verhalen eren en koesteren van degenen die nog zullen volgen? In termen van ruimte zijn we misschien te gefocust op het hier en erkennen we niet dat we verbonden zijn met 'hen' daarbuiten. Wie ervaart soortgelijke ervaringen die we zouden kunnen raadplegen, incorporeren, moeten herkennen of waar we ons door kunnen laten inspireren? Hoe blijven we niet vastzitten in onze arrogantie en negeren we onze verbondenheid met anderen?

Transformatie
Veel van ons werk is gebaseerd op informatie. We genereren, verdiepen, versterken continu massa's informatie. Hoe zorgen we ervoor dat we niet alleen investeren in informatie, maar ook en misschien juist wel meer in transformatie? In hoeverre draagt ​​onze informatie bij aan transformatie? Wat moeten we doen om ervoor te zorgen dat we bijdragen aan transformatie? Staan we open voor onze eigen transformatie of zijn we alleen gericht op de gewenste transformatie van anderen? In ons huidige academische systeem en in het culturele veld zijn we gericht op 'output' en horen we vaak de term (onderzoeks)'impact', die ons vraagt productief te zijn op een manier die gericht is op (zichtbare) resultaten, cijfers en snelle oplossingen. Wat betekent het om getransformeerd te worden als persoon en als gemeenschap? Hoe en wanneer manifesteert het zich, op welke (kleine) schaal, door welke acties, en door welke reacties?

Kostprijs
Wat voor prijskaart zit er aan onze bezigheden? Wat is de prijs die wordt betaald of het offer dat wordt gebracht in termen van tijd, (emotionele) energie, financiën, middelen, menselijk kapitaal, milieu, enz.? Wat voor opoffering of welke prijs zouden we bereid moeten zijn te betalen als we de verandering wensen waarvan we verkondigen dat we die willen?

Vreugde
Waar is de vreugde? Het nastreven van sociale rechtvaardigheid of het worstelen met diversiteitskwesties gaat vaak gepaard met frustratie, woede en ontzetting. Dat zijn oprechte emoties, maar waar is de vreugde? Wat is kostbaar, waardevol, hoopvol, aangenaam dat de moeite waard is om een ​​standpunt voor in te nemen of om voor te vechten? Hoe draagt ​​wat we doen bij aan de vreugde van toekomstige generaties? Kunnen we naast of in plaats van boosheid gemotiveerd worden door liefde, vreugde en waardering? En als we de vreugde of waardering niet meer kunnen vinden, wat zijn we dan aan het doen? Hoe lang denk je dat je dit soort werk kunt volhouden zonder waardering van vreugde? Hoe kun je je gevoel van vreugde, hoop, liefde terugkrijgen, bij voorkeur met behulp van creatieve verbeeldingskracht, zodat je iets constructiefs kunt toevoegen aan deze sociaal rechtvaardige wereld die we proberen te creëren?

Indigenous knowledge
Wij geloven niet dat kennis iets is dat ergens wacht om gewonnen te worden en vervolgens eigendom te worden van een klein aantal mensen. Indigenous knowledge – wat we liever niet vertalen als ‘inheemse kennis’ vanwege de sterke koloniale, etnografische connotaties in het Nederlands – leert ons dat de kennis die we zoeken er al is: overal om ons heen en tussen ons in. Het gaat erom hoe we in relatie tot die kennis staan, wat we doen om die kennis aan ons te laten openbaren / tot ons door te laten dringen. Hiervoor is aandacht, geduld, eerbied, maar vooral verbinding nodig. De kennis die we zoeken zal aan ons worden geopenbaard wanneer de tijd rijp is.
Indigenous knowledge gaat er altijd vanuit dat we met iedereen en alles verbonden zijn, vandaar de relationele benadering van kennis. Omdat we zo verbonden zijn, hebben we oneindig veel mogelijkheden als het gaat om inspiratie, inzicht krijgen, bewustwording etc. Wat dan nodig is, is het ontwikkelen van vaardigheden zoals luisteren, voelen, verbinden en vertrouwen. Het vereist dat iemand zich kan neerleggen bij iets nog niet te weten, om in het onbekende te stappen en geduld te hebben dat wanneer de tijd rijp is, het juiste inzicht zich zal openbaren. Indigenous knowledge eert lokale kennis: de kennis die al aanwezig is binnen communities, groepen mensen.
 
Dekoloniale theorie
Dekoloniale theorie erkent dat we als gevolg van een bepaalde koloniale geschiedenis een wereld hebben vol ongelijkheden, waar een dominant verhaal de norm is geworden.
Dekolonialiteit komt uit Abya Yala (Zuid-Amerika) en begrijpt moderniteit/kolonialiteit als een tandemconcept; moderniteit kon alleen maar mogelijk worden gemaakt dankzij kolonialiteit, de ‘donkere’ kant ervan. Dekoloniale theorie verwijst niet naar het ongedaan maken van het kolonialisme, maar naar het ongedaan maken van de doorwerking van moderniteit/kolonialiteit, de structurele overblijfselen die ons (intellectuele) leven, ons idee van individualiteit en onze relatie met de aarde hebben gestructureerd en hebben overgenomen. Voorbeelden zijn de kennisproductie vanuit een bepaald perspectief; normen van esthetiek en validatie die slechts één norm weerspiegelen; of de uitsluiting van meerdere stemmen, verhalen en perspectieven met bijbehorende machtsverschillen. Deze structuren, hoewel genormaliseerd, hebben bijgedragen aan onevenwichtige en beschadigde relaties. Dekoloniale theorie gaat daarom over meer dan intellectueel theoretiseren, het vereist het ontwikkelen van nieuwe gewoontes in de praktijk en gezamenlijke actie. Dekolonialiteit gaat over de terugkeer naar relationaliteit, de erkenning van onderlinge verbondenheid en onderlinge afhankelijkheid van iedereen. Het zoekt naar de erkenning van meerstemmigheid als uitgangspunt en gegeven, in plaats van een strijd om validatie. Om dit te doen, moeten we misschien wat tijd besteden aan het ongedaan maken, afleren, ‘ontgiften’ van het geconditioneerde gedrag dat we gaandeweg hebben verworven. Het vereist ook vertrouwen in onszelf en elkaar en een geheel nieuwe manier van zijn die vraagt om overgave aan het niet-weten en wat mogelijk zou kunnen zijn.

Lectoraat Sociale Rechtvaardigheid en Diversiteit in de Kunsten
In dit filmpje vertelt het onderzoeksteam 2023 waar het Lectoraat Sociale Rechtvaardigheid en Diversiteit in de Kunsten over gaat. Hoe doen we onderzoek en hoe werken we samen? Wat verstaan wij onder sociale rechtvaardigheid en wat zijn belangrijke thema’s voor ons?

Vijf pilaren
In dit filmpje delen we het raamwerk dat we voor ons werk hebben ontwikkeld. Wat betekent het om niet alleen onderzoek te doen naar sociale rechtvaardigheid als onderwerp, maar dit ook op een sociaal rechtvaardige manier te doen? Hier introduceren we de vijf pijlers relationaliteit, temporaliteit, transformatie, kostprijs en vreugde en de vragen die deze pilaren oproepen voor ons werk in de artistieke praktijk, het onderwijs en het onderzoek.

Dekoloniale Theorie & Inheemse Kennis
In dit filmpje licht Dr. Paulina Trejo Méndez het theoretisch kader van het lectoraat toe: dekoloniale theorie & inheemse kennis. De pilaren van relationaliteit, temporaliteit, transformatie, kostprijs en vreugde zijn gebaseerd op dekoloniale theorie en inheemse kennis. 

Dominant & Other
In dit filmpje legt Aminata Cairo uit hoe sommige verhalen in onze samenleving dominant worden, en hoe andere verhalen als minder belangrijk worden gezien. Ze legt uit wat het belang is van de bewustwording van de mechanismen die dit in stand houden, en wat er vervolgens nodig is om dit aan te kaarten.

Credits: 
Studio & Production: Pathos Studios
Music: Mark Oomen
Doodle video: Alizée Bollen