Beste mensen,

Ondernemerschap….

In mijn eigen ontwikkeling als ondernemer spreek ik over artistiek ondernemerschap.

Al heel wat jaren kan ik mijn kunstenaarschap/ klassiek zanger niet los zien van mijn ondernemerschap. Ja, op enig moment heeft het ondernemen de overhand genomen in mijn loopbaan. Komt het door mijn jeugd waarin ik actief was in het schoolbestuur, bestuur van diverse studenten roeiverenigingen, ik kan mijn vinger er niet echt opleggen. Het artistiek ondernemerschap is mijn trouwste metgezel voor het creëren van mijn kansen, het bewaken van mijn grenzen en uiteindelijk voor het realiseren van mijn dromen.

Vanaf 1993 heb ik mijn eigen projecten opgezet. Dat was twee jaar na mijn afstuderen aan het Conservatorium in Utrecht, in 1991.

Het begon zo: ik had kennisgemaakt met het werk van de Catalaanse componist Federico Mompou, vanwege de herdenking van zijn 100e geboortejaar. Ik bewonderde hem zeer om zijn intieme en delicate miniaturen en wilde meer aandacht voor zijn composities.

Zonder vooraf een projectplan te schrijven (bestonden die toen eigenlijk al?), ging ik aan het werk en in oktober 1993 mocht ik in het TV-programma Reiziger in Muziek een aantal liederen van Mompou zingen. Daarna kreeg ik de kans om in vier weken met iedere week een uur zendtijd het complete vocale oeuvre van Mompou op Radio 4 te laten horen. We werden uitgenodigd voor een galaconcert op de Spaanse ambassade in Den Haag, maar het hoogtepunt was toch wel mijn reis naar Barcelona, waar ik van de weduwe van Mompou, de pianist Carmen Bravo, in het huis van de componist drie dagen lang aan het oeuvre van Mompou mocht werken.

Een prima start voor een zanger die met een van de laagste cijfers (5,2) aan het conservatorium was afgestudeerd en die gedurende zijn hele studieperiode een probleem was!

Op deze manier werden de afgelopen 24 jaar verschillende organisaties op het gebied van (cultuur-)educatie en participatie door mij opgezet zowel op artistiek als ook op zakelijk gebied: jeugdopera-gezelschap Buffo Operamakers, Yo-Operafestival, Operamakers en Vocal Statements. Ook bij het Nederlands Philharmonisch Orkest, Festival van Aix-en-Provence, De Nationale Opera, Festival van Vlaanderen, Opera van Basel en Luxemburg en het Regarding Arts Festival in Israel ging ik op dezelfde manier te werk.

Mijn ondernemerschap werd bij de toekenning van de Prins Bernhard Cultuurprijs voor cultuureducatie in 2008 omschreven als: innovatief.

Waar zat hem nou het innovatieve, in mijn manier van ondernemen?

Zoals ik al aangaf had ik een aantal basisvoorwaarden waaraan moest worden voldaan maar wat is de kern van deze voorwaarden, afgezien van mijn persoonlijke fascinatie en motivatie?

Ik ontdekte meer en meer dat voor mij de uitdaging niet meer alleen aan de artistieke kant van een project lag, maar dat het echte creatieve proces voor mij vooral met de productionele en zakelijke kant te maken had. Ik kon me echt verheugen op een productioneel of zakelijk overleg! Juist in die overleggen kregen mijn initiatieven vleugels, door de zoektocht naar de gemeenschappelijke waarden van het project, de energie die daarvoor nodig is en het streven naar een authentieke kwaliteit. In mijn eigen organisaties en vervolgens ook bij de verschillende opdrachtgevers was mijn eerste focus niet de artistieke staf en de artistieke kansen maar de vraag wie worden mijn productionele en zakelijk partners, met wie ga ik deze klus klaren. Hoe langer we als team samenwerkten, des te meer raakten kunstenaarschap en ondernemerschap met elkaar verweven.

Op een wonderlijke manier gaf het me ook meer ruimte om te filosoferen. In zekere zin creëerde mijn concentratie op de productionele en financiële kant van een project een bepaalde afstand die het voor mij mogelijk maakte om vragen te stellen door de ogen en oren van het publiek, over het waarom?, het hoezo, het met wie etc. En uiteindelijk hielpen deze (publieks) vragen om het artistiek concept scherper en sterker te krijgen.

Het heeft mij enorm geholpen om uiteindelijk op alle niveaus en in de meeste uiteenlopende situaties te communiceren.

Al deed ik dat als uitvoerend kunstenaar ook al. Als ik ergens zong dan zocht ik ook altijd contact andere dan met de artistieke deelnemers. In mijn beleving zijn het uiteindelijk de mensen van productie en techniek die je door de voorstelling heen loodsen, veel meer dan mijn collega zangers. Het wachten in de coulissen en vervolgens een opgestoken duim ontvangen van een voorstellingsleider deed me altijd veel meer dan lieve en dierbare collega’s die je toi toi toi wensen in de kleedkamer.

Ik heb als een echte ondernemer altijd mijn eigen werk gecreëerd.

Deels zeker ook uit noodzaak omdat ik geen zanger was die aan het begin van zijn carrière succes had of prijzen won.

Tegelijkertijd heeft die combinatie van ondernemerschap, onderzoek en educatie er misschien ook wel voor gezorgd dat ik een zanger ben geworden die nu eindelijk wordt uitgenodigd om op het podium te staan.

De intensieve creatieve samenwerking op basis van betrokkenheid en de vriendschappen met tal van zakelijk leiders en productieleiders die daaruit ontstonden hebben veel bijgedragen aan het succes van mijn werkzaamheden.

Ik leerde de kracht van het werken met en in een team kennen.
Ik leerde dat zakelijk/productioneel en artistiek hand in hand gaan.
Ik leerde dat een egocentrische werkhouding contra-productief is.