TROUBLED WOMEN

Diana Kantner (Conservatorium van Amsterdam, Klassieke Muziek - Zang) studeerde af met TROUBLED WOMEN (gekwelde vrouwen), een recital in drie delen met een totale duur van 1 uur en 20 minuten.

In drie delen worden aria’s en liederen uit verschillende tijdperken en in verschillende stijlen en talen gebracht, die draaien om diverse morele kwesties vanuit het perspectief van een vrouw. Elk deel wordt voorafgegaan door een soundscape van een interview met een vrouw waarin ze terugblikt op een relatie en op bepaalde gebeurtenissen. Wat er in het interview wordt gezegd, vertegenwoordigt alle relaties waar de vrouwen uit de muziekstukken die daarna volgen, mee te maken krijgen: er worden zinnen uit hun teksten geleend en die worden met elkaar gecombineerd, zodat luisteraars hun eigen verbanden kunnen leggen.

Het eerste deel, LOVE(liefhebben), beschrijft het begin van de relatie. Er worden onschuldige gevoelens verbeeld rondom liefde, verliefd worden en het op de proef stellen van de grenzen van trouw.

Het tweede deel, SLIDE (verschuiven, uitglijden), toont hoe de relatie langzaam instort, en beschrijft verschillende vormen van manipulatie en innerlijk conflict van vrouwen. ‘Slide’ geldt in de betekenis van het Duitse ‘ausrutschen’, wat aangeeft dat er een val zal volgen; in symbolische zin staat het voor het terechtkomen in een ingewikkelde, surrealistische situatie.

Het laatste deel, ATONE (boete doen), draait om de noodzaak om boete te doen voor de begane zonden, die voor een vrouw kennelijk bestaan uit de wens om te houden van wie ze wil, om vrij te zijn, haar eigen keuzes te maken, twijfels te hebben, ontrouw te zijn en een relatie te beëindigen.

Diana Kantner: ‘De eerste keer dat ik naar Brittens Phaedra luisterde, de cantate die het sluitstuk van mijn optreden zou vormen, was het me duidelijk dat er sprake was van groot onrecht. De jonge Phaedra, slechts vijftien jaar oud, trouwt met de veel oudere Theseus, de held en koning van Athene. Ooit was Theseus verliefd geweest op Phaedra’s oudere zus Ariadne, die hij had gebruikt en – toen hij niets meer aan haar had – had achtergelaten op het eiland Naxos, waarna hij Hippolyta had ontvoerd, met wie hij vervolgens was getrouwd en een zoon had gekregen, Hippolytus. Na haar dood ontvoerde Theseus de negenjarige Helena van Troje met de bedoeling om haar gevangen te houden tot ze oud genoeg was om mee te trouwen. Ze wist te ontsnappen, en daarom trouwt hij met Phaedra, die op dat moment ongeveer even oud is als zijn eigen zoon Hippolytus. Phaedra wordt smoorverliefd op haar stiefzoon, maar hij wijst haar af en dreigt haar geheim aan Theseus te verraden. Uit schuldgevoel en wanhoop ziet Phaedra geen andere uitweg dan zichzelf van het leven te beroven. Ik was totaal verbluft en vroeg mezelf af hoe het mogelijk kan zijn dat deze vrouw zoveel schaamte, schuld en wanhoop voelt dat ze zelfmoord als haar enige uitweg ziet, terwijl Theseus vrij is om naar hartenlust vrouwen te ontvoeren, te verkrachten, met ze te trouwen, ze in de steek te laten en te vermoorden? Waarom wordt een vrouw verantwoordelijk gehouden voor dingen die een man niet eens voor zichzelf hoeft te rechtvaardigen?

Dit is geen probleem van het verleden. Ook vandaag en morgen worden vrouwen onderdrukt. Vrouwen die hun haren, benen, gezicht of ogen laten zien, vrouwen die geen kinderen willen, die meerdere seksuele partners hebben, of anders en ‘gek’ zijn: vrouwen voelen zich gekweld omdat de maatschappij ze al duizenden jaren wijsmaakt dat ze hun leven moeten leiden naar bepaalde verwachtingen. In mijn slotoptreden heb ik vrouwen laten zien die op zoek zijn naar liefde en vrijheid, die voor zichzelf proberen te vechten, in de val lopen of de hoop al hebben opgegeven. Door hun verhaal te vertellen, wilde ik een aanrakingspunt creëren, de mogelijkheid om een modern publiek aan te spreken; ik wilde deze materie naar de voorgrond schuiven, zowel in de kunst als in de echte wereld, omdat dit onderwerp nog altijd zo relevant is. Operahuizen en klassieke muziek hebben tegenwoordig moeite om een jong publiek aan te spreken; met verschillende mediavormen is het mogelijk om hun aandacht en interesse voor de meesterwerken van de vocale muziek weer aan te wakkeren – wat mijn missie is als zangeres en performer.’

‘Hoe is het mogelijk dat deze vrouw zoveel schaamte, schuld en wanhoop voelt dat ze zelfmoord als haar enige uitweg ziet?’

Aanbevelingen

Arnold Marinissen, studieleider Zang Klassiek en coördinator van het Masterprofiel Creative Performance Lab: 'Diana heeft in haar eindrecital werken geselecteerd waarmee zij niet alleen een geweldig recital kon brengen, maar daarnaast heel direct met het publiek van gedachten kon wisselen over aspecten van gedrags- en verwachtingspatronen, machtsverhoudingen, onrecht, ongelijkheid, en vrijheid in de verhouding tussen vrouwen en mannen - in historisch en actueel perspectief. Diana realiseerde dit middels "voice over"-fragmenten gedurende haar hele recital, en door eenvoudige maar subliem uitgevoerde theatrale aspecten; dit alles volledig in samenhang met de gezongen werken.   

Met name het principe van "voice over" verpulverde de "fourth wall" die we zo goed kennen van het concertpodium; het maakte het publiek deelgenoot van heel persoonlijke en relevante overwegingen en gemoedstoestanden. Een bewegend eindrecital, en een format dat het verdient te worden gecontinueerd en uitgebouwd in Diana's uitvoeringspraktijk!'

Ria Marks, theatermaker (Orkater)/actrice/regisseur: ‘Diana heeft altijd een ongelofelijke sensitiviteit laten zien voor creatieve uitvoeringsprocessen en voor het combineren van verschillende kunstvormen zoals zang, tekst, toneelopvoering en beweging. Ze verzamelt en componeert materiaal en vindt unieke en boeiende vormen van artistieke interpretatie en uitdrukking. Ze geniet ervan om personages tot leven te laten komen en doet dat met een geweldig gevoel voor compassie en creativiteit. Diana is constant op zoek naar nieuwe betekenislagen en kan op vakkundige, technisch zekere wijze met haar stem improviseren.'

Een project van: Diana Kantner

Delen